Sirel KARAKAŞ

Hacettepe Üniversitesi Deneysel Psikoloji UA TÜBİTAK Beyin Dinamiği Multidisipliner Çalışma Grubu

Anahtar Kelimeler: Pozitif bilim; Bilimin ölçütleri; Standardizasyon; Nöropsikolojik testler; BiLNOT Bataryası Testleri

Özet

Pozitif bilimin ölçütleri öncelikle olayların gözlenebilirlik ve ölçülebilirliği ve bunlara bağlı olarak iletilebilirlik, tekrarlanabilirlik ve sağdanabilirliğidir. Bilimde "nesnellik", bu ölçütlerin gözetilmesinin bir sonucudur. Bu ölçütlere uyulması, zihinsel işlevlerin "pozitif bilim" kapsamında araştırılabilmesi ve zihni içeren konularda alanda uygulamalar yapılabilmesi için de bir zorunluluktur. Zihinsel işlevlerin gözlenip ölçülmesi psikometrik araçlar yoluyla yapılmakta, bunlardan zihin-beyin ilişkisini kuranlar "nöropsikolojik test" olarak adlandırılmaktadır. Herhangi bir psikometrik aracı, ilk geliştirildiği kültürden bir başkasında kullanabilmek için; testin bu kültüre "standardizasyon"unun yapılması gerekmektedir. Standardizasyon, beş işlemden oluşan bir psikometrik süreçtir. Bu işlemler testin malzemesinin çevirisi- nin yapılmasını, uyarlanmasını, güvenirlik katsayısının hesaplanmasını, geçerlik çalışmalarının yapılmasını ve norm değerlerinin hesaplanmasını içermektedir. Mevcut makalede Türk kültürüne standardizasyonu yapılmış olan ve BİLNOT Bataryası kapsamında yer almakta olan Wisconsin Kart Eşleme Testi · Türk Formu, Stroop Testi TBAG Formu, Wechsler Bellek Ölçeği Geliştirilmiş Formu Türk Formu, Sayı Dizisi Öğrenme Testi Türk Formu, Çizgi Yönünü Belirleme Testi Türk Formu, işaretleme Testi Türk Formu ve Raven Standart Progresif Matrisler Testi Türk Formu ele alınmaktadır. Makalede her bir testin standardizasyon aşamaları ile ilgili psikometrik özellikleri özetlenmekte, elde edilmiş olan istatistiksel değerler sunulmaktadır.