Huzursuz Bacak Sendromu ve Uykuda Periyodik Hareket Bozukluğu
Gülçin BENBİR1, Derya KAYNAK1, Hakan KAYNAK1, Christian GUİLLEMİNAULT2
1İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı, İSTANBUL
2Stanford University Sleep Disorders Clinic and Research Center, CA, USA
Anahtar Kelimeler: huzursuz bacak sendromu, uykuda periyodik hareket bozukluğu
Özet
Huzursuz bacak sendromu (Restless Legs Syndrome: RLS) ekstremitelerde özellikle de bacaklarda tarifi mümkün olmayan anormal bir duyum, bir çeşit dizestezi ile karakterize bir hastalıktır. Bu anormal duyum/dizestezi karşı konulması mümkün olmayan hareket etme ihtiyacı ve motor huzursuzluğa neden olur. Uykuda periyodik hareket bozukluğu ise (Periodic Limb Movements during Sleep: PLMS) uyku sırasında periyodik olarak tekrarlayan, oldukça streotipik ayak, bacak ve/veya kol hareketleri ile şekillenen bir hastalıktır. RLS ve PLMS'in sıklıkla birlikte görülüyor olması ve RLS ile ilişkili hareketlerin, uykunun başlaması ve derinleşmesi ile birlikte, PLMS'in karakteristik özelliklerine sahip, daha yaygın ve düzenli bir hal aldığının gösterilmesi bu iki hastalığın, ortak bir santral sinir sistemi (SSS) bozukluğunun farklı iki klinik gösterimi olduğunu düşündürmektedir. Her iki hastalığın prevel ansı da yaşla birlikte artış gösterir. İdiyopatik olabilecekleri gibi diğer medikal, nörolojik veya primer bir uyku bozukluğuna eşlik edebilirler. Patofizyolojileri tam, aydınlatılamamış olmakla birlikte, beyinsapı düzeyinde ortaya çıkan ve spinal eksitabilitasyonda değişikliklere neden olan supraspinal bir ritmin parçası oldukları ve bunda SSS'deki dopamin (DA) ve demir azlığının rol oynadığı düşünülmektedir. Tedavide, başta dopamin agonistleri olmak üzere, L-Dopa, antiepileptikler, benzodiazepinler veya opioidler kullanılır.