İskemik Vasküler Olay Alt Tiplerinde Nörolojik Kötüleşme Nedenleri

Özet

Bilimsel Zemin: İskemik stroklu hastaların bir kısmının klinik tabloları hastaneye yatışlarından itibaren bir çok sebebe bağlı olarak kötüleşmektedir. Bunların başlıcaları: ilerleyici inmeye bağlı veya serebral ödem artışına bağlı nörolojik nedenler ve başta infeksiyon olmak üzere çeşitli metabolik veya kardiyopulmoner kaynaklı sistemik nedenlerdir. Amaç: Bu çalışmada iskemik stroklu hastalarda nörolojik olarak klinik tabloyubozan nedenler, bunların değişik strok subtiplerindeki sıklığı, bu nedenlerin stroketyolojisi ve risk faktörleri ile ilişkisi incelendi. Materyal ve Metod: Kliniğimizde 1 yıl içinde tedavi görmüş 268 iskemik stroklu hasta çalışmaya alındı. Bu hastalar içerisinde nörolojik defisitte artış olanlar; ilerleyici inmeye bağlı veya serebral ödeme bağlı nörolojik kötüleşmegösterenler olmak üzere 2 gruba ayrıldı. İlk 5 gün içinde Scandinavian Stroke skalasının (SSS) motor itemlerinde 2 puanlık azalma olan hastalar ilerleyici inme olarak değerlendirilirken, serebral herniasyonun klinik ve radyolojik bulguları izlenen hastalar ise diğer grubu oluşturdu. Hastaların Oxfordshire Community sınıflamasına (OCSP) göre strok subtipleri, Trial of Org 10172 in Acute Stroke Treatment (TOAST) kriterlerine göre etyolojileri ve risk faktörleri 2 grupta ayrı ayrı incelendi. Bulgular: 44 hastada (% 16) ilk 5 gün içinde motor defisitte artış saptandı. İlerleyici inme görülme sıklığı açısından iskemik strok subtipleri arasında anlamlı farklılık bulunmadı ancak etyolojilerine göre büyük damar hastalarında, kardiyoembolik stroklardan (p<0,05) ve küçük damar hastalarından (p<0,05)daha fazla ilerleyici inme izlenmekteydi. İlerleyici inme olan hastalarda diğerlerine göre açlık kan şekerleri (146.7±65.6mg/dl, 131.5±51.5mg/dl p<0.05) ve hematokrit değerleri (%41.1±6.6, %38.8±5.7 p<0.05) daha yüksek bulundu. Tamamı Total anterior sirkülasyon infarktı (TACI) olan 36 (%13) hastada serebral ödeme bağlı klinik kötüleşme görüldü. Bu hasta grubunda küçük damar hastalığına bağlı iskemik strok görülmezken büyük damar hastaları ve kardiyoembolik stroklar arasında serebral ödeme bağlı kötüleşme görülme sıklığı açısından anlamlı farklılık izlenmedi. Serebral ödeme bağlı kötüleşmelerin, ilerleyiciinmelere bağlı motor defisit artışından daha geç ortaya çıktığı görüldü (ortalama 79.2±93.1 ve 42±33.7 saat p< 0.001). Sonuç: İskemik stroklu hastaların klinik durumlarında ortaya çıkan kötüleşmenin öncelikle nedeninin saptanması, kötüleşmeye yol açan faktörlerin ortaya konması ve uygun tedavinin yapılması mortalite ve morbiditenin azaltılmasında önem taşımaktadır.