Multipl Sklerozlu Hastalarda Yorgunluk ve Yorgunluğun Etkisinin Değerlendirilmesi

Özet

Bilimsel Zemin: Yorgunluk Multipl Skleroz (MS)'un en yaygın semptomu olarakkabul edilir. Amaç: Bu çalışmada, MS hastalarında yorgunluk şiddeti ve niteliğinin belirlenmesi, fiziksel, bilişsel, psikososyal aktiviteler üzerine etkisinin değerlendirilmesi ve farklı özürlülük düzeylerine sahip hastalarda yorgunluğun etkisinin incelenmesiamaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya 146 kadın, 63 erkek olmak üzere toplam 209MS olgusu alındı. Ortalama yaşları 40.01±10.64 olarak saptandı. Olguların sosyodemografik özellikleri ve yorgunluk yaşayıp yaşamadıkları sorgulandı. Yorgunluğun nitelik ve şiddeti Yorgunluk Anketi, yorgunluğun fonksiyonlar üzerine etkisi Modifiye Yorgunluk Etki Ölçeği (MYEÖ), MS'in aktiviteler üzerine etkisi ise Hastalık Etki Profili (HEP) ile değerlendirildi. Hastaların özürlülük düzeyleri Expanded Disabilitiy Status Scale (EDSS) ile belirlendi. Bulgular: Çalışmaya alınan hastaların % 78'inin yorgunluk yaşadığı saptandı.Yorgunluk yaşayanların ev ve iş aktivitelerinin önemli ölçüde sınırlandığı ve daha sık işsiz kaldıkları belirlendi (p<0.05). Sekonder progresif MS tanılı hastaların relapsing-remitting MS'lilere göre daha yüksek MYEÖ (p<0.05) puanlarına sahip olduğu saptandı. Yüksek EDSS puanı olan hastalar yüksek MYEÖ skorlarına sahipti (p<0.05). MYEÖ fiziksel puanı ile HEP fiziksel puanı (r=0.62), HEP psikososyal puanı (r=0.50), toplam HEP (r=0.70) arasında olumlu bağıntı saptandı. MYEÖ bilişsel puanı ile HEP psikososyal puanı arasında olumlu bağıntı vardı (r=0.66). MYEÖ psikososyal puanı ile HEP fiziksel puanı (r=0.52) ve toplam HEP puanı (r=0.58) arasında belirgin bağıntı saptandı. Benzer bağıntının MYEÖ toplampuanı ile HEP psikososyal puanı (r=0.69) ve toplam HEP puanı (r=0.69) arasında da olduğu görüldü. Algılanan sağlık durumunu gösteren sağlık puanı ile MYEÖ fiziksel puanı (r=0.56) ve toplam MY EÖ puanı (r=0.52) arasında ters bağıntı saptandı. İzlenimler: Bu bulgularla MS hastalarında yorgunluğun günlük yaşamlarını ve aktivite düzeylerini olumsuz etkilediği sonucuna ulaşıldı.