Parkinson Hastalarında Hastalık Süresinin Yürüme Parametreleri Üzerine Etkisi
Aygün Özşahin1, Dilek Günal2, Hülya Demir1, Ayşe Akpınar1, Ali Üçkardeş3, Önder Us2
1Marmara Üniversitesi Nöroloji Anabilim Dalı Hareket Bozuklukları Yüksek Lisans Programı, İstanbul
2Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı, İstanbul
3Metin Sabancı Spastik Çocuklar Merkezi, İstanbul
Anahtar Kelimeler: Parkinson hastalığı, yürüme analizi, kinematik, temporospasyal, hastalık süresi
Özet
AMAÇ: Parkinson hastalığında ortaya çıkan postür ve yürüme bozuklukları ileri derecede özürlülük oluşturdukları için çok önemlidir. Geliştirilmiş olan üç boyutlu hareket analizi sistemleri ile yürümenin daha ayrıntılı değerlendirilmesi mümkün olmaktadır.
AMAÇ: Çalışmamızda Parkinsonlu hastalarda tedavi altında yürüme parametrelerinde ortaya çıkan bulguların hastalık süresi ile ilişkisi araştırılmıştır.
YÖNTEMLER: İdyopatik Parkinson hastalığı olan 23 hastada 3 boyutlu hareket analizi sistemi ile “on” döneminde yürüme analizi yapıldı. Hastaların temporospasyal ve kinematik verileri incelendi. Ayrıca hastalar Birleşik Parkinson Hastalığı Değerlendirme Ölçeği (BPHDÖ), Yürüme ve Denge skalası (GABS-gait and balance scale) ve Değiştirilmiş Hoehn&Yahr (H&Y) skalası ile değerlendirildi. Elde edilen verilerin hastalık süresi ile bağlantıları araştırıldı.
BULGULAR: Hastalık süresi ile kadans pozitif, adım zamanı negatif korelasyon göstermektedir. Kinematik verilerden pelvis obligite, kalça abduksiyon-adduksiyon hareket açıklığı derecelerinin, negatif pelvis rotasyon hareket açıklığı ile pozitif korelasyon gösterdiği izlenmiştir. Ölçeklerden BPHDÖ ile hastalık süresi arasında pozitif korelasyon elde edilmiştir.
SONUÇ: Kadans artışı ve süre azalması adım uzunluğunda kısalmayı kompanse etmek için ortaya çıkmaktadır. Adım uzunluğu düzenlenme mekanizmalarının bazal ganglionlarda yer aldığı bilinmektedir. Hareket amplitüdünün ise kortikal merkezler tarafından düzenlendiği ileri sürülmüştür. Pelvik rotasyonun artışı kompansasyon mekanizmalarının zamanla daha etkin hale geldiğine işaret etmektedir. Ancak özellikle koronal planda kalça ve pelvis hareket açıklıklarında azalma, bacağı salınıma hazırlayan kas grubunun etkilenmesini göstermektedir. Bu da hastalık ilerledikçe adım uzunluğu küçülmesinin artışında kortikal merkezlerin etkisinin daha fazla olduğunu ortaya koymaktadır. Bilgisayarlı hareket analizi sistemleri bize klinik takipte yardımcı olduğu gibi, hastalığın fizyopatolojik mekanizmalarının açıklanması için de yol göstericidir.