İskemik Beyin Damar Hastalığında Altı Aylık Mortalite, Rekürrens ve Fonksiyonel İyileşme Üzerine Etkili Faktörler

Özet

AMAÇ: İskemik inmede prognostik belirleyicilerle ilgili mevcut veriler değerlendirildiğinde ciddi çelişkilerle karşılaşılır. Bu çalışmada kendi hasta popülasyonumuzda, iskemik inmeden sonraki altı aylık mortalite, rekürrens ve fonksiyonel iyileşme üzerine hangi klinik ve laboratuvar parametrelerin etki gösterdiği belirlenmeye çalışılmıştır.

YÖNTEMLER: İki yüz yirmi üç iskemik beyin damar hastası için yaş, cinsiyet, hipertansiyon, aterosklerotik kalp hastalığı, atriyal fibrilasyon, diabetes mellitus, hiperlipidemi, eski inme varlığı, inme alt tipi, başvuru ortalama kan basıncı, başvuru kan şekeri, hematokrit değeri, sol ventrikül hipertrofisi varlığı, ejeksiyon fraksiyonu kaydedildi. Hastaların başlangıçtaki ve altıncı aydaki “National Institute of Health Stroke Scale (NIHSS)”, modifiye Rankin Skalası (mRS) ve Barthel İndeksi (Bİ) skorları belirlendi. İnmeden sonraki ilk altı aydaki ölüm, rekürrens ve iyileşme düzeyi ile bu 14 parametrenin ilişkisi istatistik olarak araştırıldı.

BULGULAR: Hastalarımızdaki altı aylık mortalite %33, rekürrens %3.8 idi. Mortalite ile ilişkili faktörler ileri yaş, kadın cinsiyet, inme alt tipi, eski inme öyküsü, eşlik eden aterosklerotik kalp hastalığı ve atriyal fibrilasyon, ejeksiyon fraksiyonunun %40 altında, hematokridin %39 altında ve başvuru kan şekerinin 180 mg/dL üzerinde olmasıydı (p< 0.05). Hiperlipidemisi olan hastalarda mortalite anlamlı düzeyde düşük bulundu (p< 0.05). İncelenen faktörlerden hiçbirisi ile rekürrens arasında istatistiksel anlamlı korelasyon saptanmadı (p> 0.05). Çok değişkenli analizde sadece yaşın, başvuru kan şekeri ve hiperlipideminin mortalite üzerine anlamlı etkisi devam ediyordu (p< 0.05). NIHSS skorları değerlendirildiğinde başvuru ortalama kan basıncı yüksek olanlarda, mRS ve Bİ değerlendirildiğinde, gençlerde ve laküner infarktı olanlarda iyileşmenin en iyi, önceden inme geçirenlerde iyileşmenin en az olduğu görüldü (p< 0.05).

SONUÇ: İleri yaş ve yüksek başvuru kan şekeri iskemik inmeden sonraki mortaliteyi artıran en önemli faktörlerdir. Hiperlipidemi varlığı, belki de kullanılan antihiperlipidemik ilaçların nöroprotektif etkisiyle, ölüm riskini azaltmaktadır. Altıncı aydaki fonksiyonel iyileşme üzerine net etkisi olan bir faktör yoktur.