Deneysel Serebral İskemi-Reperfüzyon Oluşturulmuş Ratlarda Memantinin Koruyucu Etkilerinin İncelenmesi

Özet

AMAÇ: Hipoksi-iskemi ve reperfüzyon sonrasında gelişen apopitozisin şiddeti, beyin hasarının bir göstergesidir. Serebral iskemide hücre ölümüne uzanan olayları başlatan birçok faktör bulunmaktadır. En önemli faktörlerin başında hücre içi kalsiyum konsantrasyonundaki aşırı artış gelmektedir. N-metil-D-aspartat (NMDA) reseptörlerdeki iyon kanalları Ca+2’nın hücreye girişini artırarak hücre ölümüne neden olmaktadırlar. Memantin, NMDA reseptörünün nonkompetitif eksitatör aminoasid blokörüdür. İskemi öncesi veya sonrası memantin uygulamasının nöronal hasarı azalttığını ileri süren çalışmalar yayınlanmıştır. Bu çalışmada; memantinin iskemi sonrası, özellikle penumbra alanındaki apopitoz ile sonuçlanan nöronal hasarı azaltıcı ve beyin dokularında antioksidan ve oksidan düzeylerine olan etkilerinin araştırılması amaçlandı.

YÖNTEMLER: Deneysel araştırma; deney hayvanları her birinde 7 rat olacak şekilde üç grupta yapıldı. Kontrol grubuna hiçbir işlem yapılmadı ve normal beyin dokusunun değerlendirilmesi amacıyla kullanıldı. İskemi ve iskemi-ilaç grubundaki ratların sağ kommon karotis arteri kliplenerek geçici fokal serebral iskemi oluşturuldu. İskemi-ilaç grubuna iskemiden 30 dakika sonrasında ve 5 gün boyunca 10 mg/kg intraperitoneal memantin uygulandı. Deney sonunda tüm ratlar sakrifiye edildi. Beyin dokularında antioksidan ve oksidan düzeylerinin ölçümü yapıldı. Tüm örneklerde TUNEL yöntemiyle immunohistokimyasal olarak apopitotik hücreler belirlendi.

BULGULAR: İskemi grubu ile karşılaştırıldığında, memantin uygulanan grupta beyin dokusundaki apopitotik hücrelerin azaldığı ve oksidan düzeylerinde de iyileşme olduğu görüldü (p<0.05).

SONUÇ: Sonuç olarak, serebral iskemik dokuda memantin, serebral oksidan oluşumunu azaltarak apopitozun ve nöronal hasarın azalmasında etkili olabilir.