Şanlıurfa’da İntravenöz Trombolitik Tedavi Deneyimi: Prospektif Bir Çalışma
Murat Mert Atmaca1
, Özcan Kocatürk2, Fidan Marufoğlu1, Ahmet Candan Köylüoğlu1, Melek Çolak Atmaca1, Metin Balduz1, Ayşenur Önalan1, Emine Kargı1
1Mehmet Akif İnan Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Nöroloji Kliniği, Şanlıurfa, Türkiye
2Harran Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi, Nöroloji Anabilim Dalı, Şanlıurfa, Türkiye
Anahtar Kelimeler: Akut iskemik inme, intravenöz trombolitik tedavi, sonlanım
Özet
Amaç: İnme, Türkiye’de ölüme neden olan hastalıklar içerisinde ikinci sırada ve özürlülüğe yol açan nedenler içerisinde üçüncü sıradadır. Akut iskemik inmeye (Aİİ) bağlı her geçen dakikada ortalama 1,9 milyon nöron ölmektedir ve bu nedenle “zaman beyindir”. Hızlı bir şekilde intravenöz trombolitik tedaviye (İTT) ve mümkünse endovasküler tedaviye başlanmalıdır. Biz bu çalışma ile Şanlıurfa’daki İTT deneyimimizi paylaşmayı amaçladık.
Gereç ve Yöntem: Haziran 2015 ve Temmuz 2017 arasında başvuran, Aİİ tanısı konarak İTT verilen 21 hastanın klinik ve demografik özelliklerini, risk faktörlerini ve 3 aylık izlemlerini kaydettik.
Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 21 hastanın 12’si kadın, 9’u erkekti ve yaş ortalamaları 72,1±11,8 (48-87) idi. Etiyolojik incelemede hastaların beşinde (%23,8) büyük damar hastalığı, dokuzunda (%42,9) kardiyoembolizm, ikisinde (%9,5) küçük damar hastalığı saptanırken, beşinde (23,8%) neden bulunamadı. Hastaların %38,1’inde atrial fibrilasyon, %57,1’inde hipertansiyon, %23,8’inde diabetes mellitus, %33,3’ünde koroner arter hastalığı, %19’unda hiperlipidemi ve %33,3’ünde sigara kullanımı mevcuttu. Hastaların tedavi öncesi National Institutes of Health Stroke Scale (NIHSS) skoru 11,7±6,7 (2-24) idi. Semptom başlangıcından tedaviye başlanana kadar geçen süre 19 hasta değerlendirildiğinde 185±55,8 dakika idi. İki hastada (%9,5) tedavi sonrası intraserebral kanama gözlendi. Birisi asemptomatikti, semptomatik (%4,75) olan bir hasta ise dekompresif cerrahi uygulanmasına rağmen kaybedildi. Üç aylık takipte on hasta kaybedildi ve mortalite oranı (%47,6) olarak hesaplandı. Üçüncü ay modifiye Rankin skalası skoru, sekiz hastada (%38,1) 0-2, yedi hastada (%33,3) 0-1 idi. Yedi hastada ≥80 yaş, beş hastada NIHSS <5 ve iki hastada 4,5 saatlik tedavi penceresi aşılmış olmasına rağmen, ruhsatlandırma dışı olarak İTT uygulanmıştır.
Sonuç: İTT etkili ve güvenlidir. Bağımsız yaşayan hasta sayısını anlamlı olarak arttırır. Bu tedavinin Türkiye’nin her yerinde uygulanmasına gayret göstermeli ve meslektaşlarımızı cesaretlendirmeliyiz.