Türkiye’de Multipl Skleroz Epidemiyolojisi; Kırsal Şehirlerdeki On Yıllık Trend

Cem Bölük1, Ülkü Türk Börü2, Mustafa Taşdemir3, Tuğçe Gezer4

1İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Nöroloji Ana Bilim Dalı, İstanbul
2Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Nöroloji Ana Bilim Dalı, Afyonkarahisar
3İstanbul Medeniyet Üniversitesi, Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı, İstanbul
4Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Dr Lütfi Kırdar Kartal Eğitim Ve Araştırna Hastanesi, Nöroloji Ana Bilim Dalı, İstanbul

Anahtar Kelimeler: Toplum-temelli çalışma, epidemiyoloji, multipl skleroz, prevalans, kırsal şehirler, Türkiye

Özet

Amaç: Multipl skleroz (MS), merkezi sinir sisteminin özellikle genç erişkinleri etkileyen, kronik, demiyelinizan bir hastalığıdır. Dünyanın çeşitli bölgelerinde yapılan güncel çalışmalar, MS insidans ve prevalansının yıllar içerisinde artığını göstermektedir. Türkiye’de ise bu konuda veri bulunmamaktadır. Bu çalışma ile Türkiye’nin iki kırsal şehrinde ilk defa MS prevalansının 10 yıl içerisindeki değişimini incelemeyi amaçladık.

Gereç ve Yöntem: Bu çalışma kesitsel, toplum-bazlı, tanımlayıcı bir epidemiyolojik çalışma olarak tasarlandı. Geyve ve Kandıra ilçeleri, daha önce validasyonu yapılmış olan tarama formu kullanılarak 2016-2017 yılları arasında tarandı. Saha taraması sırasında şüphelenilen katılımcılar, laboratuvar ve görüntüleme bulgularıyla birlikte yeniden muayene edilmek üzere toplum sağlığı merkezine davet edildi. İhtiyaç durumunda, tıbbi eksiklikleri tamamlamak için ilçe devlet hastaneleri kullanıldı ve tanı son aşamada teyit edildi. MS tanısı için revize McDonald 2010 tanı kriterleri kullanıldı. Sonuçlar 10 yıl önce aynı takım tarafından aynı metodoloji kullanılarak yapılan tarama sonuçlarıyla karşılaştırıldı.

Bulgular: Geyve’de 17.100, Kandıra 12.120 kişi tarandı. Geyve’de 10 kişiye MS tanısı konulurken Kandıra’da 4 kişiye MS tanısı konuldu. Toplam kaba prevalans 47,9/100.000 olarak bulundu. Kadın/erkek oranı 2,5 idi. Hastalardan 9’unda yineleyici ataklarla seyreden MS, 4’ünde sekonder ilerleyici MS, 1’inde primer ilerleyici MS bulunmaktaydı. Önceki çalışmayla karşılaştırıldığında, yaşa standardize prevalans değerleri istatistiksel olarak farklı değildi (49,6/100.000; 48,5/100.000 p=0,955).

Sonuç: Bu çalışmanın bulguları Türkiye’nin iki kırsal şehrinde MS prevalansında artış olmadığını göstermektedir