Multipl Sklerozlu Hastalarda Vücut Sıcaklığındaki Düşüşün Görsel Uyarılmış Potansiyeller İncelemelerine Etkisi

Turan Poyraz1, Fethi İdiman1, Ahmet Onur Keskin2, Leyla İyilikçi Karaoğlan3, Egemen İdiman1

1Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı, İzmir
2Başkent Üniversitesi Dr. Turgut Noyan Uygulama ve Araştırma Merkezi, Nöroloji Anabilim Dalı, Adana
3Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı, İzmir

Anahtar Kelimeler: Multipl skleroz, görsel uyarılmış potansiyeller, soğutma etkisi, Uhthoff fenomeni

Özet

Amaç: Multipl sklerozlu (MS) hastalarda sıcaklık artışı ile nörolojik semptomlarda kötüleşme iyi bilinen bir özelliktir. Uhthoff fenomeni (UF) olarak bilinen bu fenomen, demiyelinize sinir liflerinde ve aksonlarda oluşan geçici iletim bloğu ile açıklanmaktadır. Sıcaklığa bağlı iletim bloğu eşiği muhtemelen demiyelinizasyon veya aksonal yaralanma derecesi ile orantılıdır. Öte yandan, hastaların yaklaşık yarısı soğuk bir banyo ile iyileşme bildirmiştir (anti-UF etkisi). Bu çalışma, optik nevrit atağı geçirmiş olan multipl sklerozlu hastalarda vücut sıcaklığındaki azalmanın klinik parametreler [nöro-oftalmolojik muayene ve kontrast duyarlılık/ Sloan mektup testi ve Genişletilmiş Özürlülük Durum Ölçeği (EDSS)] ve elektrofizyolojik ölçümler [görsel uyarılmış potansiyeller (VEP)] üzerindeki etkilerini değerlendirmeyi amaçlamaktadır.

Gereç ve Yöntem: McDonald ve Poser kriterlerine göre kesin MS tanısı almış UF veya anti-UF etkisi tarif eden 20 hasta çalışmaya dahil edildi. Soğutma işleminden önce optik nörit öyküsü olan tüm hastaların nörolojik, nöro-oftalmolojik muayeneleri ve elektrofizyolojik incelemeleri yapıldı. “Medivance Arctic Sun Temperature Management System” kullanılarak vücut sıcaklığı yaklaşık 1 °C düşürüldü. Soğutma işlemi sonrasında tüm hastalar klinik ve elektrofizyolojik olarak tekrar değerlendirildi.

Bulgular: Soğutma işleminden sonra, 1., 6. ve 24. saatlerde değerlendirilen P100 latansları işlem öncesine göre anlamlı olarak azaldı (p<0,001, p<0,001, p<0,001). EDSS skorlarında işlem sonrasında anlamlı iyileşme oldu (p<0,001). Kontrast duyarlılığı ve renk görme dahil görme keskinliği, hem etkilenen hem de etkilenmeyen gözlerde iyileşti (p<0,001).

Sonuç: Bu sonuçlar, vücuttaki sıcaklık artışının görme yollarındaki demiyelinize aksonlarda iletim bloğunda artışa yol açtığı hipotezini desteklemektedir. Klinik ve elektrofizyolojik (VEP) değerlendirmelere dayanan sonuçlarımız soğutma sürecinin klinik sakatlık skorları (EDSS) ve görsel sistem üzerinde faydalı etkileri olduğunu göstermiştir. Bu bulgular soğutma işleminin semptomatik tedavi ve MS hastalarının yaşam kalitesinin artırmak için kullanılabileceğini düşündürmektedir.