Pandemi Döneminde Azalmış İnme Başvuruları: COVID-19’un Kollateral Etkileri
Adıyaman Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Nöroloji Kliniği, Adıyaman, Türkiye
Anahtar Kelimeler: COVID-19, pandemi, inme, geçici iskemik atak, epidemiyoloji
Özet
Amaç: Çalışmamız, pandemi döneminde inme sebebiyle yapılan hastane başvurularını bir önceki yılın aynı dönemiyle kıyaslayarak pandeminin insan davranışları ve inme yönetimine olan etkilerini araştırmayı amaçlamaktadır.
Gereç ve Yöntem: Bu retrospektif çalışma, hastenemize 1 Nisan 2020 ve 31 Mayıs 2020 ile 1 Nisan 2019 ve 31 Mayıs 2019 tarihleri arasında kabul edilen inme geçiren hastalar üzerinde gerçekleştirildi. Hastalar inme tipine göre; iskemik inme, hemorajik inme ve geçici iskemik atak (GİA) olmak üzere üç alt gruba ayrıldı. Her iki döneme ait toplam inme sayıları, inme alt tipleri, vasküler risk faktörleri, sosyodemografik ve klinik özellikler, Ulusal Sağlık İnme Enstitüsü Ölçeği (NIHSS) değerleri, büyük damar oklüzyonu varlığı, trombolitik tedavi kullanımı, yoğun bakım yatış gereksinimi ve hastane içi mortalite değerleri birbiriyle kıyaslandı.
Bulgular: Çalışmaya yaş ortalaması 71,29±13,12 olan 75 erkek, 58 kadın; pandemi döneminde 44, bir yıl önceki dönemde 89 olmak üzere toplamda 133 hasta alınmıştır. Pandemi döneminde bir yıl önceki aynı dönemle karşılaştırıldığında, hastaneye kabullerde tüm inme geçiren hasta sayılarında yüzde 50, iskemik inme sayılarında %44, intrakraniyal hemoraji sayılarında %62,5, GİA sayılarında %87,5 düşüş saptandı. Pandemi döneminde tedavisinde intravenöz trombolitik tedavi kullanılan hasta oranı, büyük damar oklüzyonu saptanan hasta oranı, hastane içi mortalite oranı ve ortalama NIHSS skorları pandemi döneminde anlamlı derecede daha yüksek saptanırken, minör inme geçiren hasta oranı anlamlı derecede düşük saptandı.
Sonuç: Pandemi dönemi birçok bilinmezi beraberinde getirmiştir. Pandeminin insan davranışları ve sağlık kuruluşlarındaki işleyişe olan etkilerinin koronavirüs hastalığı-2019 dışındaki hastalıkların tanı, tedavi ve uzun dönem takiplerini nasıl etkileyeceği merak konusudur.