Hafif Özürlülüğe Sahip Multipl Sklerozlu Hastalarda Yaşam Kalitesi Ölçümünde Multiple Sclerosis lnternational Quality of Life (Birinci Versiyon)'ın Kullanımı: 2 Yıllık İzlem Sonuçları
Egemen İDİMAN, Serkan ÖZAKBAŞ, Fatma UZUNEL
Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı, İZMİR
Anahtar Kelimeler: multipl skleroz, yaşam kalitesi, sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi, izlem
Özet
Bilimsel Zemin: Multipl sklerozda (MS) sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi (SİYK ) ölçümleri sınırlıdır ve hastalığa özgü ölçekler son yıllarda geliştirilmeye başlanmıştır. Multiple Sclerosis lnternational Quality of Life (MUSIQOL), uluslararası işbirliği ile geliştirilmiş MS-özgül bir ölçektir. Amaç: Birinci amaç MUSIQOL ile ölçülen SİYK'in zaman içinde değişiminisaptamak ve ikinci olarak SİYK ile klinik özürlülüğün bağıntısını saptamaktır. Yöntem ve Gereçler: McDonald ölçütlerine göre MS tanılı 28 hasta çalışmaya alındı. SİYK değerlendirmesi için MUSIQOL kullanıldı. MUSIQOL uluslararası geçerlilik çalışması yapılan MS için özel olarak geliştirilen bir SİYK ölçeğidir. 74 MS-özgül soru içerir. Geçerlilik çalışması aralarında Türkiye'ninde bulunduğu 20 ülkede 14 ayrı dilde yapılmıştır. MUSIQOL anketi hastalara, birincisi Eylül 2001, ikincisi Eylül 2003'te olmak üzere iki kez uygulandı. Hastalar anketle aynı zamanlarda klinik olarak expanded disability status scale (EDSS) ile değerlendirildi. MUSIQOL puanlamasında Likert yöntemi kullanıldı Bulgular: Ortalama SİYK puanı ilk ankette 73.63±13.0 (kadınlar için 69.65±10.24 ve erkekler için 77.62±13.47) olarak bulunurken, 2 yıl sonraki ikinci kontrolde 75.94±13.48 (kadınlar için 69.44±11.57, erkekler için 8 1.45±11.49) düzeyine ulaştı. Bu değişiklik istatistiksel olarak anlamlı değildi. Ortalama EDSS puanı ilk kontroldeki 1.69±0.99 değerinden ikinci kontrolde 1.47± 1.12' e geriledi. EDSS'deki bu düzelme istatistiksel olarak anlamlı düzeyde değildi (p>0.05) (Şekil 2). Kadın hastalarda SİYK ve EDSS puanları istatistiksel olarak anlamlı bir değişiklik göstermedi. Erkek hastalarda ise SİYK puanları gibi EDSS puanları da anlamlı biçimde düzeldi (p<0.05).