Expanded Disability Status Scale'in İşlevsel Sistemleri ile Sağlıkla İlişkili Yaşam Kalitesinin İlişkisi: 183 Multipl Skleroz Hastasının Analizi
Egemen İDİMAN1, Serkan ÖZAKBAŞ1, Nuray YOZBATIRAN2, Fatma UZUNEL1, Meral OĞUZ1, Fatma KÜRŞAD1
1Dokuz Eylül Universitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı, İZMİR
2Dokuz Eylül Üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu, İZMİR
Anahtar Kelimeler: multipl skleroz, sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi, Multiple Sclerosis Quality of Life-54, Expanded Disability Status Scale, işlevsel sistemler
Özet
Bilimsel Zemin: Son 20 yılda sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi (SİYK) ölçekleri, klinik çalışmalarda sağlık durumunu belirlemede artan bir güncelliğe sahiptir. MS'te yaşam kalitesi ölçümüne ilişkin çalışmalarsa hala sınırlıdır. Amaçlar: Bu çalışmanın amaçları; Multiple Sclerosis Quality of Life-54 (MSQOL-54)'ü kullanarak, Türk MS topluluğunda MS'in SİYK üzerine etkisini araştırmak; SİYK ve EDSS ile saptanan klinik durumun bağıntısını saptamak ve Expanded Disability Status Scale (EDSS) ve İşlevsel Sistem (İS)'lerdeki hangi değişkenlerin yaşam kalitesi üzerinde belirleyici olduğunu ortaya koymaktır. Gereçler ve Yöntem: Multipl skleroz polikliniğinde görülen 183 hasta çalışmaya alındı. Nesnel SİYK ölçümü için hem genel hem de MS-özgül yaşam kalitesine ilişkin sorular içeren MSQOL-54 kullanıldı. Nörolojik özürlülüğün derecesi deneyimli bir uygulayıcı tarafından EDSS kullanılarak belirlendi. Bulgular: Her iki MSQOL-54 puanı da hastalık süresiyle ters bağıntı gösterdi. EDSS hem fiziksel hem de mental bölüm puanlarıyla anlamlı biçimde ilişkiliydi. EDSS ve mental sağlık puanları arasındaki ilişki daha önce bildirilmemiştir. Piramidal and serebellar İS'ler MSQOL-54 ile bağıntılıydı. Duysal İS de fiziksel sağlık puanları ile bağıntılıydı. İzlenimler: Piramidal ve serebellar İS tutulumları MS'te yaşam kalitesi üzerine olumsuz etkisi olan en önemli etkenlerdir ve duysal işlev tutulumu yaşam kalitesinin fiziksel sağlık bölümünü olumsuz yönde etkilemektedir.