İnmeli Hastalarda İnternal Stigmatizasyon ve Mental Durum
Eylem Özaydın Göksu, Şennur Delibaş Katı
Antalya Eğitim Araştırma Hastanesi Nöroloji Bölümü, Antalya
Anahtar Kelimeler: Yabancılaşma, internal stigmatizasyon, stigmatizasyon, inme, yaşam kalitesi
Özet
Amaç: Nörolojik hastalığa sahip hastalarda emosyonel, bilişsel ve fiziksel yetersizlik meydana gelir. Daha önceden inmeli hastalarda stigmatizasyon değerlendirilmiş olmakla beraber bizim çalışmamıza özgü olarak hastaların fiziksel durumlarına göre bir değerlendirme yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: 1 Nisan-1 Eylül 2020 tarihleri arasında Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Antalya Eğitim Araştırma Hastanesi İnme Polikliniği’ne başvuran hastalar çalışmaya prospektif olarak alınmıştır. En az 1 yıl önce inme geçirmiş olan modifiye Rankin skoru (mRS) 0 veya 1 olan hastalar çalışmaya dahil edildi. Genel sağlık anketi (GSA) ve stigmatizasyon testi hastalara verildi.
Bulgular: Toplam 89 hasta çalışmaya alındı (70 erkek, 19 kadın). Ortalama yaş 58+/-9.45 yıldı. Stigma direnç alt skalası hariç (p=0,721); yabancılaşma (p=0,01), stereotip onay (p=0,02), ayrımcılık tecrübesi (p=0,01) ve sosyal çekilme (p=0,04) mRS 1 olan grupta anlamlı olarak daha yüksekti. mRS 1 olan hastalarda yabancılaşma skoru [diabetes mellitus (DM) olanlarda 13,0±3,6, DM olmayanlarda 10,4±3,4, p=0,03] ve toplam stigmatizasyon skoru (DM olanlarda 70,9±15,7, DM olmayanlarda 60,6±13,8, p=0,04) DM olan hastalarda anlamlı olarak daha yüksekti. GSA ile internal stigmatizasyon ve toplam stigmatizasyon skorları arasındaki ilişki de istatistiksel olarak anlamlıydı (r=0,435, p=0,01).
Sonuç: İnme hastalarında internal stigmatizasyonun iyileştirilmesi yaşam kalitesini artırır ve olumsuz hastalık algısını önler.