Geysu Karlıkaya1, Andaç Hamamcı2, Nurinisa Neyzi2, Nazire Afşar1, Mutlu Cihangiroğlu2, Oğuz Tanrıdağ3, Canan Aykut Bingöl1, İlhami Kovanlıkaya2

1Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Nöroloji Anabilim Dalı
2Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Radyoloji Anabilim Dalı
3Memory Center, İstanbul

Anahtar Kelimeler: Amiotrofik lateral skleroz, transkraniyal magnetik stimülasyon, tanı

Özet

AMAÇ: Bilimsel zemin: Amiotrofik Lateral Skleroz (ALS) hastalığı üst ve alt motor

nöron dejenerasyonu ile karakterize bir hastalıktır. ALS hastalığının

tanısında alt motor nöron bulguları (AMN) açısından elektromiyografi gibi

elektrofizyolojik incelemelerden yararlanılmakta ancak üst motor nöron

bulgularını (ÜMN) destekleyecek bir laboratuvar yöntemi henüz rutin kul-

lanıma girmemiştir. Son yıllarda kullanılmaya başlanan transkraniyal mag-

netik stimulasyon (TMS) ile santral motor yolların iletimi hakkında bilgi edin-

mek mümkündür. Bu tanı aracının özellikle klinik olarak üst motor nöron

bulgusu olmayan hastalarda üst motor nöron tutulumunu göstermek

açısından önemli rol oynayabileceği düşünülmüştür

YÖNTEMLER: Bu çalışmada amaç, klinik olarak ALS tanısı almış olgularda

TMS’un ÜMN tutulumunu göstermedeki rolünün araştırılmasıdır.

Gereç ve yöntemler: Bu çalışma için klinik olarak ALS tanısı almış 13 hasta

ile 10 sağlıklı gönüllüde TMS ile motor uyarılmış potansiyel çalışması

yapılmıştır. ‹nceleme sırasında kortikal motor eşik (KME), kortikal sessiz pe-

riyod, motor uyarılmış potansiyel latansı ve amplitüdü ve santral motor ile-

tim zamanı gibi farklı parametreler değerlendirilmeye alınmıştır.

BULGULAR: Kontrol grubu ile karşılaştırılan sonuçlarda en belirgin farklılığın

KME değerinde olduğu saptanmış ve incelenen diğer parametrelerde kontrol

grubu ile hastalar arasında istatistiksel olarak bir fark bulunmamıştır.

SONUÇ: : KME değişikliklerinin ALS hastalarında hastalık süresi ile ilişkili

olduğu ve erken dönemde glutamat ile ilişkili hipereksitabiliteye bağlı

olarak KME değerinde azalma olduğu bilinmektedir. Daha ileri dönemlerde

gözlenen KME’te artma kortiko-motor nöron kaybı ile ilişkili gibi görülmek-

tedir. Kortikal eksitabilite değişiklikleri ALS’e özgüdür. TMS ağrısız, güvenilir

ve kolay uygulanılabilir bir teknik olarak günümüzde ALS tanısında

kullanılmakta ancak gelecekte ALS patogenezi ve tedaviye de bir ışık tut-

ması muhtemel bir tanı aracıdır.