Fatma Ece Bayam, Ayşe Kocaman, Hadiye Şirin

Ege Üniversitesi Nöroloji Anabilim Dalı, İzmir

Anahtar Kelimeler: Ensefalit, varisella zoster virüsü (VZV), üçüncü kranial sinir paralizisi, altıncı kranial sinir paralizisi

Özet

Bilimsel zemin: Ensefalit, akut ateşli bir hastalıkla birlikte meningeal tutulum ve serebral etkilenme bulguları ile birlikte beyin omurilik sıvısında (BOS) hücresel reaksiyon, protein düzeyi yüksekliğinin bir arada bulunduğu klinik tablodur. Sinir sistemini tutan birçok enfeksiyon ajanı bulunmaktadır. Bunlar arasında varisella zoster virüsü (VZV) sık olmayarak bildirilmektedir. VZV’nin nörolojik komplikasyonları ensefalit, serebellar ataksi, menenjit, serebral infarkt, fasiyal paralizi olarak sıralanabilir. Servikokranial herpes enfeksiyonlarının ender komplikasyonuları ensefalit, serebral anjitis ve miyelit olarak sıralanabilir. Bu yazıda VZV enfeksiyonuna bağlı oftalmik genikülat herpes sonrası ansefalit gelişen bir olgu sunulmakta ve literatürler eşliğinde tartışılmaktadır.

OLGU: Seksenüç yaşında, sol göz kapağında şişlik ve veziküler döküntüler ardından gelişen bilinç bozukluğu yakınması ile kliniğimize başvuran kadın olgunun öyküsünden, bilinç bulanıklığından yaklaşık dört gün kadar önce sol gözde batma, sulanma ardından uykuya eğilim ve iletişim kurmada güçlük geliştiği öğrenildi. Nörolojik bakısında, bilincin uykulu olduğu, ağrılı uyaranla gözlerini açabildiği, anlamsız sözcükler çıkardığı gözlemlendi. Sol göz çevresi ödemli, solda olfaktör traseye uyan veziküler, kurutlu lezyonlar, sol gözde hiperemi, sol pupil dilatasyonu, içe deviasyon ve dışa bakışta kısıtlılık tespit edildi. Her iki tarafta ışık reaksiyonu mevcuttu. Motor lateralizan bulgu saptanmadı. Babinski bilateral ilgisizdi. Rutin biyokimyasal tetkiklerinde lökositoz dışında patoloji yoktu. Yapılan lumber ponksiyonda BOS biyokimyasal incelemesinde ılımlı protein yüksekliği ve direkt bakıda ılımlı hücre artışı dışında patolojik bulgu saptanmadı. Herpes simplex virüs (HSV) PCR negatif geldi ve VZV hücre kültürlerinde üreme saptanmadı. BOS bakteriyolojik, mikobakteriyolojik ve sitolojik incelemeleri normal sınırlarda bulundu. EEG’de zemin ritim aktivitesinde yaygın yavaşlık saptandı. Olgunun pre-post kontrastlı kranial BT ve MRG görüntülemelerinde senil atrofi ve kronik iskemik değişiklikler dışında patoloji saptanmadı. Pre-post kontrastlı orbita MRG ve paranazal sinüs BT görüntülemelerde preseptal orbital sellülit saptandı. Olguya 25 gün intravenöz Asiklovir ve Seftriakson tedavisi uygulandı. Tedavinin ikinci haftasında bilinçte düzelme ve göz bulgularında gerileme gözlendi. Tekrarlanan BOS bakısında protein yüksekliğinin (72 mg/dl) devam ettiği görüldü, ancak hücre saptanmadı. Kontrol EEG’de zemin ritim aktivitesindeki yavaşlığın kısmen düzeldiği görüldü. Kontrol pre-post kontrast kranial MRG görüntülemelerinde patoloji saptanmadı.

YORUM: Bu yazıda ensefalitin bilinen nedenlerinden olan ancak ender görülen VZV lokal enfeksiyonuna bağlı oftalmik genikülat herpes sonrası gelişen bir ensefalit olgusu literatürler eşliğinde sunulmaktadır. Etken izole edilememiş ve kranial görüntüleme yöntemleri normal olmasına karşın, üçüncü ve altıncı kranial sinir tutulumu olan, bilinç bulanıklığı ve tespit edilen EEG ve BOS bakılarındaki patolojilerin uygulanan tedavi ile laboratuvar ve klinik olarak belirgin gerileme göstermesi, immünsupresif faktör olarak yaşlılık dışında bir faktör bulunmaması gibi farklı özellikleri ile sizlerle paylaşmak istiyoruz.