Sözel Akıcılık Testleri: Bir İstanbul Örnekleminde Yaş ve Eğitime Göre Norm Değerleri
Yasemin Sohtorik İlkmen1, Ezgi Soncu Büyükişcan2
1Boğaziçi Üniversitesi, Psikoloji Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye
2Yeditepe Üniversitesi, Psikoloji Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye
Anahtar Kelimeler: Yürütücü işlevler, sözel akıcılık, fonemik akıcılık, semantik akıcılık, norm değerleri
Özet
Amaç: Bu araştırmada yaygın olarak kullanılan nöropsikolojik değerlendirme araçlarından sözel akıcılık testlerinin güncel norm değerlerinin oluşturulması ve geçerlik-güvenirlik incelemelerinin yapılması hedeflenmiştir.
Gereç ve Yöntem: Norm değerlerinin oluşturulması amacıyla cinsiyet, yaş ve eğitime göre tabakalandırılmış 1.431 sağlıklı bireye fonemik ve semantik akıcılık testleri uygulanmıştır. Testlerin eş-zaman geçerlik, iç-tutarlılık ve test-tekrar test değerlendirmeleri yapılmıştır. Cinsiyet, yaş ve eğitimin sözel akıcılık üzerindeki etkileri adımsal doğrusal regresyon analizi ile incelenmiştir.
Bulgular: Sonuçlar sözel akıcılık testlerinin yüksek düzeyde iç-tutarlılık ve kabul edilir düzeyde test-tekrar test güvenirliği olduğunu göstermiştir. Cinsiyetin sözel akıcılık puanlarına etkisi görülmezken, yaş ve eğitim fonemik ve semantik akıcılığı sırasıyla %37 ve %25 oranında açıklamaktadır. Yaş arttıkça sözel akıcılık performansı düşmekte, eğitim arttıkça yükselmektedir.
Sonuç: Semantik ve fonemik sözel akıcılık testleri norm değerleri 18-89 yaş aralığındaki bireylerde dört farklı eğitim düzeyinde sunulmuştur.