Akut İnme Hastalarında Vücut Pozisyonunun Arteriyel Oksijenasyona Etkisi

Özet

AMAÇ: İnme hastalarında akut dönemde hipoksemi, serebral hasarı artıran önemli bir faktördür. Akut inmeli hemiparezik hastalarda, hastanın vücut pozisyonu ile oksijenasyon arasında ilişki olduğunu bildiren çalışmalar, son yıllarda strok yoğun bakımlarının önem kazanmasına paralel olarak artmaya başlamıştır. Bu çalışma akut inme hastalarında pozisyonun oksijen saturasyonu ile ilişkisini araştırmak amacıyla planlandı.

YÖNTEMLER: Çalışmaya, Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nöroloji Kliniği’nde Temmuz 2000-Haziran 2001 tarihleri arasında izlenen akut inme hastaları dahil edilmiştir. Hastaların paretik ve sağlam taraflarına lateral dekubit pozisyonunda, başlangıç, 15., 30. ve 60. dakikalardaki O2 saturasyonu (SO2), nabız, kan basıncı değerleri, 1., 3. ve 7. günlerde kaydedildi. BBT’de lezyon özellikleri belirlendi. Klinik parametreler ( bilinç, parezi dereceleri, fonsiyonel dizabilite, koma skorları, prognoz ) kaydedildi.

BULGULAR: Çalışmaya alınan 50 hastanın ( 19 erkek, 31 kadın ) yaş ortalaması 68,32±12,02 bulundu. BBT’de 19 hastada hematom, 30 hastada infarkt, 1 hastada hemorajik infarkt tespit edildi. Strokun 1. günü SO2 değerleri başlangıç, 15., 30. ve 60. dakikada sağlam tarafına lateral dekubit pozisyonda yatan hastalarda paretik tarafına yatanlardan belirgin olarak yüksek bulundu ( sırasıyla p<0,05, p=0,002, p=0,013, p=0,024 ). Kadın hastalarda SO2 düzeyleri her iki yatış pozisyonunda da düşük bulundu (p=0,017, p=0,020 ). Hematomlu hasta grubunda SO2 değerleri infarktlı hasta grubundan daha düşüktü ( p=0,038 ). 3. gün SO2 değerleri eksitus olan hastalarda, yaşayan hastalara göre daha düşüktü (başlangıç p=0,013, 30. dakika p=0,012, 60. dakika p=0,020 ). SO2 düzeyleri aynı yatış pozisyonunda zaman ile düzelme göstermekteydi (p=0,042). Pozisyon ile nabız değerleri ilişki göstermezken, sistolik kan basıncı değerleri sağlam tarafa yatan hastalarda daha yüksek bulundu ( başlangıç p=0,013, 15. dakika p=0,009, 30. dakika p=0,017 ).

SONUÇ: Bulgularımız, sağlam tarafa lateral dekubitus pozisyonunun, medikal tedaviye ek olarak, optimal oksijen saturasyonu sağlamak üzere hastalar için en uygun yatış pozisyonu olduğunu düşündürmüştür.