Sekonder Progresif Faza Geçiş Döneminde Olan Multipl Skleroz Hastalarında Mitoksantron Tedavisi: Klinik izlem ve MRG Sonuçları

Ahmet Kasım Kılıç1, Aslı Kurne1, Birgül Baştan1, İrem Çıkrıkçı1, Demet Funda Baş1, Mine Buluş3, Neslihan Eker3, Gülşen Kışlak3, Elif Bulut2, Kader Karlı Oğuz2, Rana Karabudak1

1Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı, Ankara
2Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Radyoloji Anabilim Dalı, Ankara
3Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Erişkin Eczanesi Kemoterapi Bölümü, Ankara

Anahtar Kelimeler: Multipl skleroz, immünsüpresif etkenler, mitoksantron

Özet

AMAÇ: Merkezimizde mitoksantron endikasyon kriterleri çerçevesinde tedavi protokolüne alınan erken progresif sürece geçiş döne-

mindeki relaps ve remisyonlarla giden ve inflamasyon yanıtının devam ettiği erken sekonder progresif multipl skleroz hastalarının te-

davi yanıtları, izlemleri, ilaç yan etkileri ve manyetik rezonans görüntüleme (MRG) takibi olan hastaların sonuçlarının aktarılması amaç-

lanmıştır.

YÖNTEMLER: 2001-2008 yılları arasında tedavisini almış, halen almakta olan ve düzenli izlemi olan hastalar retrospektif ola-

rak değerlendirilmiştir. Hastalar progresif süreçte olup immünmodülatuar tedaviye yanıtsızdır ve immünsüpresif tedavi kontrendikas-

yonu taşımamaktadır. Aktif infeksiyonu ve kardiyak hastalığı olmayan hastalara tam kan, karaciğer fonksiyon testleri, idrar tetkiki ve

transtorasik ekokardiyografinin ardından günlük tedaviyle; 3 ay indüksiyon, sonrasında 3 ayda bir 12 mg/m2 mitoksantron verilmiş-

tir. Hastalar yan etkiler açısından kontrolde tutulmuştur.

BULGULAR: Değerlendirmeye 33 kadın ve 15 erkek hasta alınmıştır. Tedavi protokolüne alınan hastaların başlangıç ortalama yaşları 36.6

± 7.8 yıl, hastalık süreleri 9.38 ± 4.8 yıl, ortalama “expanded disease severity scale (EDSS)” 5.8, tedavi süreleri ortalama 11.16 ± 7.4

ay olarak değerlendirilmiştir. Tedavi sonunda 17 hastanın özürlülük durumunda stabilizasyon, 10 hastada EDSS’de azalma, 14 hasta-

da ise EDSS’de tedaviye rağmen artış izlenmiştir. On altı hastada tedavi ilişkili yan etki görülmemiştir. ‹zlenen yan etkiler değerlendi-

rildiğinde; 18 hastada bulantı, 1 hastada kalıcı lökopeni, 4 hastada geçici trombositopeni, 13 hastada alopesi, 1 hastada nötropenik

ateş, 18 hastada amenore izlenmiştir. MRG izlemleri olan bir alt grup hastanın tedavi sonunda lezyon yükü artışında duraklama göz-

lenmiştir.

SONUÇ: Çalışmamız mitoksantron tedavisinin etkinliğini, klinik değerlendirme ve izlem MRG bulguları ile özetlemektedir. Tedavi etkin-

liğinde zamanlama ve doğru hasta seçimi önemli olup, ilk 3 kür sonunda yanıt verebilecek olan hastaların özürlülüklerinde sınırlanma-

nın olması önemli klinik gözlemlerimizdendir.