Parkinson Hastalığı Olan Hastalara Bakım Verenlerin Yaşadığı Psikolojik Stresin SCL- 90-R Değerlendirme Ölçeği Kullanılarak Değerlendirilmesi

Betül Özdilek1, Selma Bozkurt2, Dilek Günal3

1İstanbul Medeniyet Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye
2Bahcesehir Üniversitesi Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye
3Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye

Anahtar Kelimeler: Parkinson hastalığı, bakım vericiler, psikolojik stres, SCL-90-R

Özet

Amaç: Parkinson hastalığı (PH) olan hastalara bakım verenler yoğun psikolojik stres yaşarlar. Bu çalışmada Belirti Tarama Ölçeği 90 (SCL-90-R) formu kullanılarak, PH’li hastalara bakmanın, bakım verenlerin psikiyatrik durumları üzerindeki etkisi araştırılmış ve değişik sosyo-demografik ve klinik özellikler ile bakım verenin yaşadığı psikolojik stres arasındaki ilişki açıklanmaya çalışılmıştır.

Gereç ve Yöntem: SCL-90-R anketi PH’li hastaya bakım veren 60 kişiye ve 50 sağlıklı kontrole uygulanmıştır. Hastaların motor ve motor olmayan bulguları; birleşik PH değerlendirme ölçeği, Hoehn & Yahr ölçeği, Schwab-İngiltere günlük yaşam aktiviteleri ölçeği ve mini-mental test gibi farklı testler kullanılarak değerlendirilmiştir. Hastalardaki uyku bozuklukları ise PH uyku skalası ve Epworth uykululuk skalası kullanılarak değerlendirildi.

Bulgular: Bakım vericilerin tümü aile üyeleriydi. Bakım vericiler SCL-90-R’nin anksiyete bölümünden kontrol grubuna göre daha yüksek puan almıştır. On üç (%22) bakım vericide genel semptom indeks puanı patolojik bulunmuştur. Hastaların yaşı ve uyku ölçek skorları, bakım vericinin kişiler arası duyarlılık, fobik anksiyete, psikoz, obsesyon-kompülsiyon, anksiyete, depresyon ve ek madde bölümlerinde artmış psikolojik stresi anlamlı şekilde öngörebilmiştir. Hastalığın şiddeti ve diğer PH bulguları bakım vericideki psikolojik strese anlamlı etkide bulunmamıştır.

Sonuç: Bu çalışma, PH’li hastaların aile üyesi olan bakım vericilerinin psikolojik stres olarak daha yüksek anksiyete düzeyine sahip olduğunu göstermektedir. PH’li hastaların uyku ile ilgili semptomları bakım vericilerin psikolojik stres seviyelerini etkilemektedir.