Relapsing-Remitting Multipl Skleroz Hastalarında Glatiramer Asetat Deneyimi
Özlem Taşkapılıoğlu, Aslı Bahar Turan, Murat Albas, Ömer Faruk Turan
Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı, Bursa
Anahtar Kelimeler: Multipl skleroz, relapsing-remitting, immünomodülatör tedavi, glatiramer asetat
Özet
AMAÇ: Glatiramer asetat (GA), relapsing-remitting multipl skleroz (RRMS) hastalarında atak sıklığı ve hastalık progresyonu üzerinde olumlu etkiye sahip bir tedavi seçeneğidir. Bu çalışmanın amacı; kliniğimizde tedavilerinde GA tercih edilen RRMS hastalarında GA etkinliği ve yan etkilerinin incelenmesidir.
YÖNTEMLER: Çalışmaya Ocak 1990 ile Aralık 2010 tarihleri arasında kliniğimizde RRMS tanısı konup tedavisinde GA kullanan 114 hastadan, hastalıkla ilgili tüm klinik ve laboratuvar verilerine ulaşılabilen 71 (48 kadın, 23 erkek) hasta dahil edildi. Tüm hastaların hastane kayıtları retrospektif olarak incelendi. Hastaların demografik özellikleri, şikayetlerin başlangıcı ile tanı, tanı ile tedavi başlangıcı arasında geçen süreler, tedavi öncesinde ve sonrasında geçirilen atak sayısı ve genişletilmiş özürlülük durumu ölçeği (Expanded Disability Status Scale-EDSS) skorları, tedavi süresi, yan etki gelişimi, varsa tedavinin kesilme nedeni, önceki ya da sonraki tedavi seçenekleri ile oligoklonal bant (OKB) varlığı kaydedildi.
BULGULAR: Hastaların ortalama yaşı 41,85±9,05 yıl, ortalama GA kullanım süresi 28,73 aydı. GA kullanımı öncesi atak sayısı ortalama 2.30±1.16, GA kullanımı sonrası 0,52±1.24 idi. 64 (%90,14) hastada atak sayısının GA kullanımı sonrasında azaldığı, 4 (%5,63) hastada değişiklik olmadığı ve 3 (%4,23) hastada atak sayısında artış olduğu saptandı. Hastaların GA başlangıcındaki ortalama EDSS skorları 2,56±1,46 iken tedavi sonrasında 2,04±1,68 idi. GA kullanımı öncesi EDSS ile saptanan özürlülük düzeyi 3 ve üzeri olan hastalar tüm hastaların %63,4’ü iken, tedavi sonrasında bu oran %50,6 idi. Hastaların %71,8’inde GA ilk, %28,2’sinde ise ikinci tedavi seçeneği olarak kullanılmıştı. Hastaların yalnızca 8’inde (%11,3) GA tedavisi kesildi. Hastaların yalnızca birinde (%1,4) tedavinin kesilmesini gerektiren ilaç yan etkisi gelişti.
SONUÇ: Çalışmamızda; GA’nın RRMS tedavisinde atak sıklığında azalma ve EDSS’de düşüş sağladığı ve iyi bir yan etki profiline sahip olduğu görülmüştür.