Bülent Toğram, İlknur Maviş

Anadolu Üniversitesi Dil ve Konuşma Bozuklukları Eğitim Araştırma ve Uygulama Merkezi (DİLKOM), Eskişehir

Anahtar Kelimeler: Afazi, Afazi dil değerlendirme testi (ADD), geçerlik, güvenirlik ve standardizasyon

Özet

AMAÇ: Afazi değerlendirmesi iyi yapılandırılmış müdahale programının ilk basamağıdır. Dil testlerinin, uygulandığı toplumun kültürel özellikleri kadar tipolojik olarak dilsel özelliklerini de gözetmesi gerekmektedir. Türk toplumunun kültürel ve dile özgü tipolojik özelliklerine uygun geliştirilen Afazi Dil Değerlendirme Testi, afazili bireyleri dil puanı açısından sağlıklılardan anlamlı olarak ayırt etmeyi hedeflemektedir. Bu çalışmanın amacı, spontane dil ve konuşma, işitsel anlama, tekrarlama, adlandırma, okuma, söz eylemler, dilbilgisi ve yazma olmak üzere sekiz alt testten oluşan testin, geçerlik güvenirlik ve standardizasyon çalışmasını gerçekleştirmektir.

YÖNTEMLER: Test, yaş, eğitim düzeyi ve cinsiyete göre gruplanmış 282 sağlıklı ve 92 afazili katılımcıya uygulanmıştır. Testin geçerliği içerik, yapı ve ölçüt geçerliği analizleri, güvenirliği ise iç tutarlılık, istikrarlılık ve eşdeğerlik analizleri ile gerçekleştirilmiştir. Sağlıklı katılımcıların alt test, test ve dil puanları üzerinde değişkenlerin etkisi incelenmiş ve anlamlı farklılığa göre norm ve kesme değer puanları belirlenmiştir.

BULGULAR: Afazili grup, alt test puanları, test puanları ve dil puanlarında sağlıklı katılımcılardan anlamlı olarak daha düşük performans sergilemiştir. Sağlıklı grubun test puanlarının yaş ve eğitim düzeyinden etkilendiği, ancak cinsiyetin etkisinin olmadığı belirlenmiştir. Anlamlı farklılığa göre ortaya çıkan yaş ve eğitim düzeyine göre testin norm ve kesme değer puanları belirlenmiştir.

SONUÇ: Afazi Dil Değerlendirme Testi’nin Türkiye’de ve dünyada Türkçe konuşan afazili hastalar için yüksek derecede güvenilir ve geçerli bir afazi testi olduğu doğrulanmıştır.