Komanın Nedenleri ve Nörofizyopatolojisi
Aslı Kıyat Atamer, Yakup Krespi
T.c. Bilim Üniversitesi, Nöroloji Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye
Anahtar Kelimeler: uyanıklık, asendan retiküler aktivasyon sistemi, koma, beyin ödemi, beyin herniasyon sendromları
Özet
Uyanıklık ve farkındalık neokorteksin mezensefalik retiküler formasyon ve asendan projeksiyon lifleri ile sağlıklı bir bağlantıda olmasını gerektirir. Bu bağlantıyı bozan herhangi bir neden bilinç bozukluğuna yol açabilir. Bilinç bozuklukları geniş bir spektrumda yer alır ve en ağır olanı koma tablosudur. Koma sırasında hastanın uyanıklığı ile farkındalığı tamamen kayıptır ve sirkadian ritm saptanamaz. Komanın etyolojisi oldukça kapsamlıdır; karşı tarafı basınç yolu ile etkileyen tek yanlı yapısal bir lezyon kadar, ilaç veya toksin gibi iki yanlı diffüz kortikal bozukluk yaratan etkenler de komaya neden olabilir. Bu derlemede yaygın koma nedenleri üzerinde spesifik olarak durulacak ve komaya yol açan patofizyolojik mekanizmalar gözden geçirilecektir.