Multipl Sklerozda Bilişsel Etkilenmenin MOBİD Ölçeği ile Taranması
Selma Aksoy, Emin Timer, Sibel Mumcu, Mücella Akgün, Elif Kırak, Dilek Necioğlu Örken
Şişli Etfal Eğitim Ve Araştırma Hastanesi, Nöroloji Kliniği, İstanbul
Anahtar Kelimeler: Multipl skleroz, bilişsel bozukluk, MOBİD ölçeği
Özet
AMAÇ: Bilişsel bozukluk multiple sklerozda (MS) özürlülüğün önemli nedenlerinden biridir. Montreal bilişsel değerlendirme ölçeği (MOBİD) yürütücü işlevler, görsel-mekansal beceriler, dil, dikkat ve konsantrasyon, soyut düşünme, bellek ve oryantasyondan oluşan farklı bilişsel alanları değerlendiren bir tarama testidir. Bu çalışmanın amacı MS’li hastaların bilişsel işlevlerini benzer yaş grubundaki kontroller ile MOBİD ölçeği kullanarak karşılaştırmaktır.
YÖNTEMLER: Çalışmaya Ekim-Aralık 2011 tarihleri arasında ardışık olarak Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Demiyelinizan Hastalıklar Polikliniğine başvuran gözden geçirilmiş McDonald 2010 kriterlerine göre MS tanısı konmuş, relapsing remitting MS seyir tipinde toplam 39 hasta ve 20 benzer yaş ve cinsiyet dağılımında sağlıklı gönüllü dahil edildi. Hasta ve kontrollere Türkçe’ye çevrilmiş MOBİD ölçeği uygulandı. Toplam ve alt grup skorları karşılaştırıldı.
BULGULAR: Toplam MOBİD skoru hasta ve kontrollerde sırası ile 21,74±4,48 ve 26,9±2,53 idi. Toplam MOBİD skoru MS hastalarında kontrollere göre anlamlı derecede düşük bulundu (p=0,000). Ayrıca dil, dikkat, bellek ve yürütücü işlevler alanlarında da belirgin bozulma saptandı. Bilişsel bozukluğu olan ve olmayan hastaların hastalık süresi ve expanded disability status scale (EDSS) skoru arasında fark bulunmadı.
SONUÇ: MS hastalarında dil, dikkat, bellek ve yürütücü işlevler alanlarında saptanan bilişsel bozukluk kontrol grubundan anlamlı farklı bulunmuştur. MOBİD bilişsel etkilenmenin erken evresinde kullanılan bir tarama testidir. Bulgularımız MOBİD ölçeğinin MS hastalarında da tarama amaçlı kullanılabileceğini desteklemektedir.