Multipl sklerozda ağrı ve klinik özelliklerle ilişkisi
Zehra Akpınar1, Osman Serhat Tokgöz1, Haluk Gümüş2
1Necmettin Erbakan Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı, Konya
2Meram Eğitim Ve Araştırma Hastanesi, Nöroloji Bölümü, Konya
Anahtar Kelimeler: Multipl skleroz, Ağrı, Nöropatik ağrı, Baş ağrısı, Trigeminal nevralji,
Özet
AMAÇ: Multipl skleroz (MS), santral sinir sisteminin otoimmün - nörodejeneratif bir hastalığıdır. Ağrı prevalansının % 29-86 arasında değiştiği bu hastalıkta nöropatik, somatik ağrı tipleri bir arada veya tek olarak ortaya çıkabilir. Bu çalışmada MS’de ağrı ve diğer klinik özellikler arasındaki ilişkiyi araştırmayı amaçladık.
YÖNTEMLER: Çalışmaya MS polikliniğinde takip edilen ve ağrı şikayeti olan 100 olguyu dahil ettik. Olgulara hazırladığımız anket formunu doldurtarak ağrı tipi ve lokalizasyonunu sorguladıktan sonra vizüel ağrı skalası (VAS), Ashworth spastite skalası (ASS), Beck depresyon ölçeği (BDÖ) uyguladık.
BULGULAR: Kadın ve erkek hastalar karşılaştırıldığında yaş, hastalık süresi, atak sayısı, EDSS skorları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu. Olguların % 77’ sinde nöropatik ağrı; % 21’inde Lhermitte belirtisi, % 1’inde trigeminal nevralji, % 55’inde nöropatik ekstremite ağrısı vardı. Olguların % 60’ ında nosiseptif ağrı; % 12’sinde yaygın eklem- ekstremite- kas ağrısı, % 47’sinde baş ağrısı, % 1’ inde ağrılı tonik spazm mevcuttu. Sadece % 2 olguda tedaviye bağlı ağrı vardı. Ağrı skoru, spastisitesi ve depresyonu olanlarda anlamlı derecede yüksekti (sırası ile p= 0.008, p= 0.001). Yaş ve EDSS skoru ile VAS arasında orta derecede pozitif korelasyon varken (sırası ile p= 0.010, p= 0.002), hastalık süresi ve atak sayısı ile zayıf korelasyon mevcuttu (sırası ile p= 0.002, p= 0.045).
SONUÇ: Bu bulgular MS’de görülen ağrının spastisite, özürlülük, depresyon ile ilişkili olduğunu, bu klinik bulguların ağrı tedavisinde göz önünde tutulması ve bunların da tedavi edilmesi gerektiğini göstermektedir.