Absans Status Epileptikusu Olan Hastalarda Manyetik Rezonans Spektroskopi Bulgularının Araştırılması
Zeynep Aydın Özemir1, Betül Baykan1, Ebru Nur Vanlı Yavuz1, Serra Sencer2
1İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı, Klinik Nörofizyoloji Bilim Dalı, İstanbul, Türkiye
2İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi, Radyoloji Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye
Anahtar Kelimeler: Absans, status epileptikus, manyetik rezonans spektroskopi
Özet
GİRİŞ ve AMAÇ: Absans status epileptikus (ASE) çok uzun yıllardır tanınan bir tablo olmakla birlikte patofizyolojisi henüz bilinmemektedir ve GABAerjik mekanizmalar üzerinde durulmaktadır. Bu çalışmada nöronal kayıp ve/veya disfonksiyon hakkında in vivo olarak bilgi veren manyetik rezonans spektroskopi (MRS) yapılarak ve sağlıklı kontrollerle (SK) kıyaslanarak ASE’nin etiyopatogenezini aydınlatmaya yönelik bilgiler edinmek amaçlanmıştır.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Tekrarlayan ASE atakları olan ve ‘Uluslararası Epilepsi ile Savaş Ligi’ tarafından yapılmış sınıflamaya göre genetik jeneralize epilepsi (GJE) tanısı almış dört hasta incelenmiştir. Talamus ve frontal loblara ayrı ayrı 20x20x20 mm boyutlarında vokseller yerleştirilmiş ve elde edilen N-asetil aspartat (NAA), kolin (Ko) ve kreatin (Kr) değerleri yaş ve cins olarak eşlenmiş on SK ve on diğer GJE tanısı almış olan kontrol gruplarıyla uygun istatistiksel yöntemlerle kıyaslanmıştır.
BULGULAR: ASE hastalarında frontal lob ve talamus NAA/Kr oranları SK’lara ve diğer GJE’lilere göre düşük, ayrıca frontal lob Ko değerleri, Ko/Kr oranları ASE grubunda daha belirgin olmak üzere tüm GJE hastalarda normallere kıyasla yüksek saptanmıştır. GJE’li hastalarda ASE varlığı ile; frontal Ko/Kr oranı arasında pozitif, frontal NAA/Kr oranı arasında negatif, talamus NAA/Kr oranı arasında negatif (p=0,002, z=-0,745) ilişki kaydedilmiştir. Absans nöbet varlığı ile; talamus NAA/Kr oranı ve NAA düzeyi ile arasında negatif ilişki bulunmuştur. Prognoz ile talamus NAA düzeyi arasında (p=0,026, z=-0,591) ve NAA/Kr oranı arasında (p=0,013, z=-0,645) negatif korelasyon saptanmıştır.
TARTIŞMA ve SONUÇ: Çok nadir rastlanması nedeniyle olgu sayımız az olmakla birlikte, ASE’li olgularda yapılan bu ilk çalışmada frontal loblarda ve talamusta MRS ile saptanan nöronal fonksiyon bozukluğunun ASE atakları olmayan GJE’lilere göre daha fazla olduğu ve bozukluğun prognozu olumsuz etkilediği gösterilmiştir. Çalışmamız talamo-kortikal devrelerdeki bu bozukluğun ASE ataklarının altında yattığını düşündürmüştür.