Genç Multipl Skleroz ve Esansiyel Tremor Hastalarında Kognitif Bozulma: Bir Karşılaştırmalı Çalışma

Hakan Serdar Şengül1, Yıldızhan Şengül2, Selma Yücel3, Hulki Forta4

1Gaziosmanpaşa Taksim İlk Yardım Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Psikoloji Kliniği, İstanbul, Türkiye
2Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, Nöroloji Kliniği, İstanbul, Türkiye
3Ezine Devlet Hastanesi, Nöroloji Kliniği, Çanakkale, Türkiye
4Özel Sektör, Serbest Nörolog

Anahtar Kelimeler: Multipl skleroz, esansiyel tremor, kognitif bozulma, Montreal Kognitif Değerlendirme Ölçeği

Özet

Amaç: Multipl sklerozda (MS) kortikal demiyelinizasyon ve atrofi ile ilişkili bellek, dikkat, bilgi işleme hızı ve yönetici işlev bozuklukları hastalığın ilk dönemlerinden itibaren görülmektedir. Esansiyel tremorda (ET) ise serebello-talamo-kortikal yol disfonksiyonunu ile viziospasyal fonksiyonlar, verbal hafıza ve yine yürütücü işlevlerin bozulması ile karakterize kognitif etkilenmenin olduğu gösterilmiştir. Çalışmamızda MS ve ET hastalarında kognitif bozukluğunun değerlendirilmesini ve özellikleri açısından karşılaştırılmasını amaçladık.

Gereç ve Yöntem: Çalışmamıza 30 ET (27,7±6,8), 30 MS (32,4±6,6) ve 20 sağlıklı gönüllü (28,81±7,3) dahil edildi. Katılımcılara kognitif fonksiyonları değerlendirmek amacıyla Montreal Kognitif Değerlendirme Ölçeği (MoCA) testi, hastalık derecesini değerlendirmek amacıyla ET grubuna Fahn Tolosa Marin- Tremor Değerlendirme Ölçeği ve MS grubuna Genişletilmiş Özürlülük Durum Ölçeği uygulandı.

Bulgular: MoCA toplam skor ortalaması MS hastalarında 22,4±4,34, ET hastalarında 25,8±2,7 ve kontrol grubunda 28,2±1,8 olarak saptandı. Hasta gruplarının skorları kontrol grubu ile karşılaştırıldığında düşük olarak bulundu. MS hastalarıyla ET hastaları karşılaştırıldığında MS hastalarında kognitif bozulmanın daha fazla olduğu; adlandırma, dikkat, lisan ve gecikmeli hatırlama alt gruplarının ET hastalarına göre daha belirgin etkilendiği görüldü.

Sonuç: Bu çalışmada her iki hastalık grubunda erken dönemde dahi kognitif bozukluğun görülebileceği ve bu bozulmanın MS hastalarında daha belirgin olduğu tespit edildi. Bununla birlikte MoCA testinin bu hastalık gruplarında kognitif bozulmanın gösterilebilmesi amacıyla kullanılabileceği saptandı.