Erişkin Hipokampal Nörogenezin Öğrenme ve Hafıza Fonksiyonlarındaki Rolü

Özet

Erişkin hipokampal nörogenez, erişkin beyninde yaşam boyu nöral kök hücrelerden yeni fonksiyonel nöron üretimidir. Erişkin beyninde nöron üretimi iki bölgeye sınırlıdır. Bunlardan biri hipokampus dentat girusundaki (DG) subgranüler bölge, diğeri lateral ventriküllerin subventriküler bölgesidir. Hipokampus DG’sinde üretilen yeni nöronlar fonksiyonel olarak olgun devrelere entegre olurlar, özellikle öğrenme ve hafıza fonksiyonu olmak üzere kognisyon ve emosyonel kontrole katkıda bulunurlar. Bu katkının nasıl gerçekleştiği hala açık değildir ve yoğun olarak araştırılan önemli bir konudur. Hipokampal nörogenezin hem yaşla birlikte hem yaşa bağlı hafızanın bozulması ile karakterize nörodejeneratif hastalıklarda azaldığı bilinmektedir. Hipokampal nörogenezin hafıza fonksiyonuna katkısını anlamak ve nörogenezi etkileyen faktörleri araştırmak bu nörodejeneratif hastalıklara karşı koruyucu ya da tedavi edici yaklaşımlar için önem kazanmıştır. Hipokampal DG’de üretilen yeni nöronların olgunlaşma süreçlerindeki elektrofizyolojik özellikleri (olgun nöronlara göre daha kolay uyarılabilir olmaları) sayesinde patern ayrımı (hipokampusa gelen benzer bilgilerin ayrı sunumları yapılarak örtüşmelerinin engellenmesi) yaparak spasyal ve epizodik hafıza fonksiyonuna katkıda bulundukları düşünülmektedir. Bu derlemede hipokampal nörogenezin nasıl oluştuğunu, nörogenez sürecine etkili faktörleri ve hafıza fonksiyonunda nörogenezin rolünü mevcut literatüre dayanarak açıklamaya çalışacağız.