İnme Sonrası Spastisite Tedavisinde Botulinum Toksin Enjeksiyonu Etkinliğinin Değerlendirilmesi
Bekir Enes Demiryurek, Aslı Aksoy Gündoğdu
Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Nöroloji Kliniği, Sakarya, Türkiye
Anahtar Kelimeler: İnme, spastisite, botulinum toksin, ağrı
Özet
Amaç: Bu çalışmada, inme sonrası üst ya da alt ekstremite spastisitesi gelişen hastaların tedavisinde Botulinum toksin-tip A (BTX-A) enjeksiyonunun spastisite ve spastisiteye bağlı ağrı tedavisindeki etkinliği ile günlük yaşam aktivitelerine olan etkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Bu çalışmaya inme sonrası üst ekstremite ya da alt ekstremitede spastisite nedenli 249±41 U BTX-A uygulanmış 35 (23 sağ taraf, 12 sol taraf) hasta alındı. Üst ekstremitede dirsek, el bileği ve parmaklarda, alt ekstremitede ise bacak, diz ve ayak bileğinde spastisite derecesi; BTX-A enjeksiyonu öncesi, işlem sonrası 1. ay ve işlem sonrası 3. ay Modifiye Ashworth Skalası (MAS) ile değerlendirildi. Ayrıca BTX-A işlemi öncesi, işlem sonrası 1. ay ve işlem sonrası 3. ay günlük yaşam aktiviteleri Barthel indeksi ile, spastisiteye bağlı ağrı ise Vizüel Analog Skalası (VAS) ile değerlendirildi.
Bulgular: Çalışmaya alınan hastaların yaş ortalaması 60±6 idi. Hastaların %69’unda üst ve alt ekstremite, %31’inde ise üst ya da alt ekstremite etkilenmişti. MAS, VAS ve Barthel indeksi kullanılarak BTX-A’nın tedavi öncesine göre anlamlı olarak spastisite ve ağrı şiddetinde azalma, fonksiyonellikte ve yaşam kalitesinde ise artma sağladığı sonucuna varıldı. Birinci ayda sağlanan faydanın 3. ay takiplerinde de sürdüğü saptandı.
Sonuç: İnmeye bağlı spastisite tedavisinde BTX-A uygulanması yan etki açısından güvenli, hastaların ağrısını azaltan, fonksiyonelliği ve yaşam kalitesini artıran, uzun süreli etkinlik sağlayabilen bir yöntemdir.