Striatokapsüler Enfarkta Bağlı Frontal Lob Sendromu
İstanbul Üniversitesi, Aziz Sancar Deneysel Tıp Araştırma Enstitüsü, Sinirbilim Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye/ Bağcılar Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Nöroloji Kliniği, İstanbul, Türkiye
Anahtar Kelimeler: Frontal sendrom, bazal ganglia, enfarktüs, kaudat çekirdek, hiperoralite
Özet
Frontal loblar yürütücü işlevler ve sosyal kognisyon gibi alanlar da dahil olmak üzere insan kognisyonunda önemli bir role sahiptir. Bu alanlar genel olarak frontal işlevler başlığı altında toplanır. İnsan kognisyonu, kortikal bileşenlerin yanı sıra subkortikal bileşenlere de sahip olan geniş boyutlu nöral ağlar tarafından yürütülmektedir. Bu nedenle frontal lob sendromu olarak adlandırılan frontal işlev bozukluğu, frontal loblarda yerleşik paralel frontostriatal devrelerin hasar görmesinden kaynaklanabilir. Bu tezahürler nörodejeneratif süreçler (örneğin; frontotemporal demans) sırasında progresif olarak gelişirken, belirli bir sinir ağı içinde kortikal veya subkortikal bir bileşende stratejik olarak konumlandırılmış bir enfarktüsün ardından akut olarak da ortaya çıkabilirler. Bu makalede akut başlangıçlı apati, huzursuzluk ve hiperoralite nedeniyle değerlendirilen 70 yaşında bir kadın hasta sunulmaktadır. Mental durum muayenesinde perseverasyonlar, çeldiricilere azalmış direnç ve sol yarı mekan ihmali saptanan hastanın manyetik rezonans görüntülemesinde sağ striato-kapsüler enfarktüsü mevcuttu. Bir yıl sonra yapılan 18F-florodeoksiglukoz pozitron emisyon tomografi görüntülemede, diaşizis ile uyumlu büyük ipsilateral frontal ve kontralateral serebellar hipometabolizma gözlendi. Tek bir hemisferin fonksiyonlarının çoğunda bozulmayı içeren akut başlangıçlı bir hasar stratejik yerleşimli bir serebral enfarktüs sonrasında görülebilir. Sağ tarafta kaudat ve anterior putamen gibi bazal ganglia yapıları, yürütücü işlevler, sosyal kognisyon ve mekansal dikkat için büyük ölçekli ağların merkezlerini barındırabilir. Davranışsal-kognitif sendromlar, geniş boyutlu kognitif ağ hasarının bir belirtisi olarak değerlendirilmelidir.