İnmeli Hastalarda Varfarine Uyumu Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi

Özet

Amaç: Oral antikoagülanlar inmede ikincil korunmada tedavinin temelidir. İlaç tedavisine hasta uyumu, ikincil korunmada önemli konulardan biridir. Bu çalışmanın amacı inmeli hastaların varfarin (antikoagülan ajan) tedavisine uyumunu ve uyumu etkileyebilecek faktörleri belirlemektir.

Gereç ve Yöntem: Bu tanımlayıcı kesitsel çalışma, İstanbul’da bir eğitim ve araştırma hastanesinin nöroloji polikliniğinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya en az 6 aydır varfarin tedavisi almakta olan 99 inmeli hasta dahil edilmiştir. Hastalar sosyodemografik özellikler, ilaç uyumu ve ilaç konusunda bilgi, anksiyete ve depresyon, mental durum, fonksiyonel durum ve yaşam kalitesi faktörleri açısından değerlendirilmiştir.

Bulgular: Hastaların uyum skoru 3,3±1,1 (0-4) olarak bulunmuştur. Örneklemimizin %42’si zayıf bilgi düzeyine sahip iken uyum oranları kötü olarak değerlendirilmemiştir. İlaç uyumu ile yaş, risk faktör sayısı ve antikoagülan kullanım süresi arasında istatistiksel olarak anlamlı negatif korelasyonlar saptanmıştır (r=-0,39, r=-0,33, r=-0,52, p<0,001, sırasıyla). İlaç yan etkisi yaşayanların ilaç uyumunun yaşamayanlara göre daha kötü olduğu tespit edilmiştir (p=0,018). Tüm diğer değişkenler ile ilaç uyumu arasında anlamlı korelasyonlar bulunmuştur. Regresyon analizinde ilaç uyumunu predikte eden faktörler yan etki yaşama, ilaçla ilgili bilgi ve depresyon olarak saptanmıştır.

Sonuç: Hastaların varfarin kullanımı hakkındaki bilgileri yetersiz iken, uyumun yetersiz olmadığı bildirilmiştir. Uyumun en fazla yan etki yaşama, bilgi ve depresyondan etkilendiği bulunmuştur. Sağlık bakım profesyonelleri, ilaca uyumsuzluk riski olan hastaların farkında olmalıdırlar.