Parkinson Hastalarında Yeti Yitimi ve Öz Bakım Gücünün Günlük Yaşam Aktiviteleri Üzerine Etkisi

Özet

Amaç: Bu araştırmanın amacı; Parkinson hastalığı (PH) olan hastalarda yetiyitimi ve öz bakım gücünün günlük yaşam aktiviteleri (GYA) üzerine etkilerini belirlemektir.

Gereç ve Yöntem: Araştırmanın örneklemini araştırma kriterlerine uyan 81 PH’li birey oluşturmuştur. Araştırmanın verilerinin toplanmasında “Hasta Tanıtım Formu”, “Kısa Yeti Yitimi Anketi (KYA)”, “Öz Bakım Gücü Ölçeği (ÖBGÖ)” ve GYA’yı değerlendirmede “Birleştirilmiş Parkinson Hastalığı Değerlendirme Ölçeği (BPHDÖ)” kullanılmıştır.

Bulgular: Hastaların %48,1’inde ağır yeti yitimi olduğu saptanmıştır. Hoehn ve Yahr Evresi’ne göre hastalığının III. ve IV. evresinde olan, PH’ye eşlik eden tanısı konulmuş başka bir kronik hastalığı bulunan, kronik hastalığı kronik obstrüktif akciğer hastalığının olan, ağır yeti yitimi yaşayan bireylerin de KYA ve BPHDÖ puan ortalamasının daha yüksek, ÖBGÖ puan ortalamasının anlamlı düzeyde daha düşük olduğu bulunmuştur. Yaşın, kişisel bakımını karşılayabilme durumunun, kişisel bakımı üstlenen birisinin varlığı ve kimlerin karşıladığının yeti yitimi, öz bakım gücü ve GYA düzeyi üzerinde anlamlı bir farklılık (P < 0,05) oluşturduğu saptanmıştır. Hastaların yeti yitimi ve özbakım gücü arasında negatif yönlü orta düzeyde anlamlı, yeti yitimi ve GYA arasında pozitif yönlü yüksek düzeyde anlamlı, özbakım gücü ile GYA arasında pozitif yönlü orta düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir (P

Sonuç: Sonuç olarak PH’li bireylerde gelişen yeti yitiminin GYA ve öz bakım gücünü olumsuz etkilediği belirlenmiştir.