R. Gökçen Gözübatık Çelik, Hayriye Küçükoğlu, Eda Çoban, Songül Şenadım, Ayhan Köksal

Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Nöroloji Kliniği, İstanbul, Türkiye

Anahtar Kelimeler: İleri yaş, inme, varfarin, yan etki

Özet

Amaç: İleri yaş iskemik inmeli hastalarda olası yan etkiler/ilaç etkileşimleri nedeniyle varfarin tedavisi klinik pratikte kısmen tercih edilen bir profilaksidir. Bu çalışmada seksen yaş üstü inme geçirmiş hastalarda varfarin kullanım sıklığını, olası yan etkileri ve tedavi kesilme nedenlerini araştırmayı amaçladık.

Gereç ve Yöntem: Kardiyoembolik inme tanısı ile 2014-2018 yılları arasında takip edilen, varfarin kullanan 80 yaş üstü 589 hastadan düzenli takibe gelen 189’u retrospektif olarak tespit edildi. Dosyalarından demografik/klinik/laboratuvar/radyolojik bilgileri, ilacı sürdürme ve bırakma nedenleri Excel formatında kayıt edildi.

Bulgular: Seksen sekizi kadın 189 hasta dahil edildi. Varfarin kullanım süresi ortalama 5,02±3,4 yıl (minimum 6 ay, maksimum 11 yıl) idi. Doksan dördünün varfarine bağlı (%49,7) yan etki ve/veya sosyal nedenlerle son 2 yıl içinde yeni oral antikoagülanlara tedavisi değiştirilmişken, 90’ı varfarinle düzenli takipteydi (%47,6). İlaç kesimine neden olan en sık yan etki gastrointestinal (GİS) kanama (%41,4) iken, GİS semptomları için en önemli risk faktörü antihiperlipidemik ilaçlardı (p=0,001). Düzensiz hipertansiyon ise kanama yan etkisini tetikleyen en önemli risk faktörü olarak izlendi (p=0,001). Majör kanama yan etkisi ile ilişkili ortalama uluslararası normalleştirilmiş oran (INR) düzeyi 3,8±1,3 idi. INR düzeyi 2,5 ve üstü olan hastalarda diğer INR değerlerine göre anlamlı düzeyde daha fazla ilaca bağlı yan etkiler (periferik ödem, diyare, nefes darlığı, baş ağrısı, sersemlik hissi) görüldü (p=0,003).

Sonuç: İleri yaş inmeli hastalarda antihiperlipidemik tedaviler başta olmak üzere gereksiz ilaç kullanımından kaçınmak; sadece yaşa bağımlı kalmayarak hastanın ihtiyaç duyduğu profilaksiye ulaşmasını sağlamak önemlidir