Ulusal Endikasyon Dışı Nöroloji Başvurularının Çok Yönlü Değerlendirilmesi

Şükran Yurtoğulları1, Hanife Rahmanlar2, Ali Alkan3, Banu Bayar4, Hakkı Gürsöz5, Nurten Uzun Adatepe6

1Ankara Ataturk Training and Research Hospital, Clinic of Neurology, Ankara, Turkey
2Ministry of Health Turkish Medicines and Medical Devices Agency, Economic Evaluations and Drug Supply Management, Ankara, Turkey
3Ministry of Health Turkish Medicines and Medical Devices Agency, Pharmaceutical Supply Management, Ankara, Turkey
4Ministry of Health Turkish Medicines and Medical Devices Agency, Head of Department, Ankara, Turkey
5Ministry of Health Turkish Medicines and Medical Devices Agency, President of the Institution, Ankara, Turkey
6Istanbul University-Cerrahpasa, Cerrahpasa Faculty of Medicine, Department of Neurology, Istanbul, Turkey

Anahtar Kelimeler: Endikasyon dışı ilaç kullanımı, nörolojik hastalıklar, multipl skleroz, kronik migren

Özet

Amaç: Nörolojik hastalıklarda endikasyon dışı ilaç kullanımı Türkiye’de düzenleyici otorite olan Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) tarafından onaylanmaktadır. Bizde bu çalışma ile ülkemizde endikasyon dışı en sık reçetelenen nörolojik ilaçlar ve tanıların saptanmasını, bu tedavileri alan hastaların demografik ve medikal özelliklerini araştırmayı amaçladık.

Gereç ve Yöntem: TİTCK’nın dört yıllık elektronik endikasyon dışı kayıtları (toplam 9,758 başvuru) retrospektif olarak değerlendirilmiştir. Hastaların demografik özellikleri, tanıları, reçetelenen ilaçlar, kurumları incelenmiştir.

Bulgular: En sık endikasyon dışı başvuru 2015 yılında yapılmıştır ve başvuruların çoğunluğu nörodejeneratif hastalıklarla ilişkilidir. Hastaların yaş ortalaması 41,6 ve %65’ini kadınlar oluşturmaktadır. Endikasyon dışı başvuru yapılan hastaların %62,1’inin yaş aralığı 18-64 olarak saptanmıştır. En sık başvurular %36 ile Marmara Bölgesi’nden ve %81 ile üniversite hastanesi nöroloji kliniklerinden yapılmıştır. Multipl skleroz (MS) en yaygın başvuru yapılan tanıdır ve en sık başvuru yapılan ilaç grubu da MS tedavisinde kullanılan hastalık modifiye edici ilaçlardır.

Sonuç: Erişkin nöroloji alanında yapılan dört yıllık endikasyon dışı başvurular incelendiğinde ruhsatsız ilaç başvurularının yüksek olduğu saptandı. Dünya çapında çok az sayıda nöroloji endikasyon dışı ilaç kullanım sonuçları ile ilgili çalışma bulunmaktadır. Biz bu çalışmamızla ülkemizde yapılan endikasyon dışı başvuru süreçleri ve sonuçları ile kılavuz olduğumuzu ve literatüre önemli katkı sağladığımızı düşünmekteyiz.