Klinik Yeti Yitimi Olmayan Multipl Sklerozlu Bireylerde Denge ve Yürüyüş Bozukluğu
Hatice Ayan1
, Özge Ertekin2, Turhan Kahraman3, Serkan Özakbaş4
1Izmir University of Economics Vocational School of Health Services, Department of Physiotherapy, Dokuz Eylul University, Institute of Health Sciences, Izmir, Turkey
2Dokuz Eylul University School of Physical Therapy and Rehabilitation, Izmir, Turkey
3Izmir Katip Celebi University Faculty of Health Sciences, Department of Physiotherapy and Rehabilitation, Izmir, Turkey
4Dokuz Eylul University Faculty of Medicine, Department of Neurology, Izmir, Turkey
Anahtar Kelimeler: Multipl Skleroz, denge, yürüyüş, yeti yitimi
Özet
Amaç: Denge bozukluğu, multipl sklerozlu bireylerde (pwMS) düşmeler için en önemli risk faktörlerinden biridir. Çalışmamızın amacı, klinik yeti yitimi olmayan MS’li bireylerde denge ve yürüyüş performansını değerlendirmek, minimum yeti yitimine sahip MS’lilerle (pwMS-MD) ve sağlıklı kontrollerle (HC) karşılaştırmaktır.
Gereç ve Yöntem: Genişletilmiş Engellilik Durum ölçeği (EDSS) skoru ≤1,5 olan 19 MS’li birey, minimal yeti yitimine sahip (2,0≤ EDSS ≤3,0) 16 MS’li ve 39 sağlıklı kontrol posturografi kullanılarak stabilite limitleri (LOS), postural stabilite (PS) ve düşme riski açısından değerlendirildi. Ayrıca Brief-Balance Evaluation Systems Test (Brief-BESTest), Aktiviteye Spesifik Denge Güvenlik skalası (ABC), Zamanlı 25 adım yürüme testi (T25FW) ve MS Yürüyüş Ölçeği (MSWS-12) kullanıldı.
Bulgular: Yeti yitimi olmayan ve minimal yeti yitimine sahip MS grupları karşılaştırıldığında, postüral stabilite (genel, anteroposterior, mediolateral), Brief-BESTest, T25FW ve MSWS-12 açısından anlamlı farklılıklar gözlendi (p<0,05). Yeti yitimi olmayan MS’li bireyler (pwMS-AD) ile sağlıklı kontroller karşılaştırıldığında ise, pwMS-AD grubunun LOS (genel, ön LOS skorları) anlamlı olarak daha düşüktü (p<0,05). İki grup arasında mediolateral PS, düşme riski, Brief-BESTest ve T25FW skorları açısından da anlamlı fark vardı (p<0,05), ancak ABC skorunda (p=0,543) ise anlamlı bir fark yoktu.
Sonuç: Elde ettiğimiz sonuçlar, yeti yitimi olmayan MS’li bireylerin, minimal yeti yitimine sahip MS’lilere göre daha iyi denge ve yürüyüş performansına sahip olduğunu ancak sağlıklı kontrollerle kıyaslandığında denge ve yürüme performanslarının daha kötü olduğunu, subjektif denge özgüveninin ise sağlıklılardan farklı olmadığını göstermiştir. Dolayısıyla yeti yitimi olmayan MS’li bireyler denge ve yürüyüşle ilgili şikayetleri olmasa bile denge bozukluğunun erken saptanması ve düşme riskinin önlenmesi için düzenli olarak değerlendirilmelidir.