Parkinson Hastalığında Motor Dışı Semptomların Modellenmesi: Sıçan Hipokampüsünde ve Bazal Gangliyonlarında Alfa-sinükleinin AAV Aracılı Aşırı İfadesi

Sevgi Uğur Mutluay1, Elif Çınar1, Gül Yalçın Çakmaklı2, Ayşe Ulusoy3, Bülent Elibol2, Banu Cahide Tel1

1Hacettepe University Faculty of Pharmacy, Department of Pharmacology, Ankara, Turkey
2Hacettepe University Faculty of Medicine, Department of Neurology, Ankara, Turkey
3German Center for Neurodegenerative Diseases (DZNE) Bonn, Germany

Anahtar Kelimeler: Parkinson hastalığı, adeno-ilişkili viral vektör, davranış deneyleri, hipokampus, substantia nigra

Özet

Amaç: Amacımız, oluşturulan unilateral hipokampal ve/veya nigral alfa-sinükleinopati ile bilişsel disfonksiyon, anksiyete ve anhedoni arasındaki ilişkiyi araştırmaktır.

Gereç ve Yöntem: Dişi Sprague-Dawley sıçanların dentat girus (DG) ve substantia nigra (SN) veya her ikisine DG + SN unilateral olarak adeno-ilişkili virüsaracılı alfa-sinüklein (α-sin) strereotaksik olarak enjekte edildi. Hayvanlar, motor işlevlerin yanısıra hafıza, uzaysal öğrenme, anksiyete ve hedoninin incelenmesi amacı ile test edildiler. α-sin ve sinaptofizin düzeyleri Western blot (WB) analizleri ile değerlendirildi.

Bulgular: Apomorfin ile indüklenen dönme testinde, SN-α-sin grubunda kontrol grubuna kıyasla hafif motor bozukluk oluştuğu gözlendi. DG-a-sin grubunda yeni nesne tanıma testi ile hafıza bozukluğu olduğu görüldü. α-sin enjeksiyonu gerçekleştirilmiş bütün gruplarda Morris su labirenti testinde platformu bulma süresi kontrol grubuna kıyasla daha uzun olsa da gruplar arasındaki bu fark istatistiksel anlamlılığa ulaşmadı. DG-α-sin grubunun sükroz tercih testinde sükroz çözeltisini daha çok tercih ettiği ve yükseltilmiş artı labirenti testinde açık kolda daha çok vakit geçirdiği gözlenirken, SN-a-sin grubunun ise bu testlerde DG-α-sin grubunun tam tersi yönde davranış gösterdiği görüldü. α-sin proteininin bütün enjeksiyon bölgelerinde ifade edildiği, WB yöntemi ve immünohistokimyasal boyama ile gösterildi. Yine WB analizi ile α-sin enjekte edilmiş grupların hipokampus ve striatumlarında sinaptofizin düzeylerinin kontrollere göre daha az olduğu bulundu.

Sonuç: Parkinson hastalığı (PH) motor ve motor-dışı semptomlarla (NMS) karakterize bir hastalıktır, fakat dopaminerjik denervasyon zemininde NMS’lerin gösterildiği bir hayvan modeli henüz geliştirilememiştir. Oluşturulan bu model, PH’de bilişsel disfonksiyon ve NMS’lerin özellikle hipokampal α-sin patolojisi temelinde araştırılmasına yardım edebilir.