COVID-19’lu Hastalarda Kas Eklem Ağrıları ve İlişkili Faktörler

Fettah Eren1, Bengü Özkan2, Ayşegül Demir3

1Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı, Konya, Türkiye
2Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Konya Şehir Hastanesi, Göğüs Hastalıkları Kliniği, Konya, Türkiye
3Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Konya Şehir Hastanesi, Nöroloji Kliniği, Konya, Türkiye

Anahtar Kelimeler: COVID-19, travma sonrası stres, miyalji, artralji, enflamasyon

Özet

Amaç: Çalışmanın amacı, hastanede yatan koronavirüs hastalığı-2019’lu (COVID-19) hastalarda COVID-19’un emosyonel etkisini ve miyalji-artralji ilişkisini araştırmaktır.

Gereç ve Yöntem: Bu çalışmaya, toraks bilgisayarlı tomografi ve polimeraz zincir reaksiyonu sonucuna göre tanısı konulan hastanede yatan COVID-19’lu hastalar dahil edildi. Ağrının karakteristiği, ağrı kalitesi değerlendirme ölçeği (PQAS) kullanılarak değerlendirildi. Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB), revize olayların etkisi ölçeği (OEÖ-R) ölçeği ile değerlendirildi. Otuz üç üzeri puan, “olası bir TSSB olgusu” için kesme noktası olarak kabul edildi. Bu olgulara TSSB (+) adı verildi. TSSB (+) ve TSSB (-) grupları PQAS ve laboratuvar parametreleri açısından karşılaştırıldı.

Bulgular: Katılımcıların 70’i (%42,9) kadın, 93’ü (%57,1) erkekti. OEÖ-R puanı ortalaması 36,89±11,76 idi. TSSB prevalansı %47,9 (n=78) idi. En sık görülen ağrı sırt ağrısıydı (n=52, %50,5). Miyalji-artraljisi olan hastalarda OEÖ-R ve alt grup skoru daha yüksekti (sırasıyla; p=0,008, p=0,010, p=0,006 ve p=0,012). PTSB’si olan hasta grubunun PQAS skoru daha yüksekti (p=0,001). Ayrıca bu grupta lökosit (p=0,002), lenfosit (p=0,010) ve serum kreatinin kinaz seviyesi (p=0,02) daha düşüktü.

Sonuç: Hastanede yatan COVID-19’lu hastaların yaklaşık yarısında TSSB vardır. Bu hastalarda miyalji-artralji insidansı ve şiddeti daha yüksektir. Miyaljiartralji, hastanede yatan COVID-19’lu hastalarda TSSB ile ilişkilidir.