Aynur Özge1, Derya Uludüz2, Ömer Karadaş3, Manal Mehtar Bozkurt4

1Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı, Mersin, Türkiye
2İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye
3Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Nöroloji Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye
4Novartis İlaç, İstanbul,Türkiye

Anahtar Kelimeler: Erenumab, kalsitonin gen ilişkili peptid, migren, önleyici tedavi, ilaç aşırı kullanım

Özet

Migren ataklarla seyreden, şiddetli olması nedeniyle kişinin günlük yaşam aktivitelerini olumsuz etkileyen ve önemli ekonomik yüke neden olan primer baş ağrısıdır. Migrenin ekonomik, sosyal ve fiziksel yükü ağrı sıklığındaki artış ile birlikte artmaktadır. Özellikle kronik migrenli (KM) veya sık atak geçiren epizodik migrenli (EM) hastalarda mekanizma temelli tedavilere ihtiyaç her geçen gün daha fazla hissedilmektedir. Konvansiyonel önleyici tedaviler esasen farklı hastalıklara yönelik olarak geliştirilmiş, migren baş ağrısında da etkili oldukları çalışmalarda gösterilmiş tedavilerdir. Bu tedavilerin etkililiği ve istenmeyen etkileri ile ilgili sorunlar migrenli hastalarda yeterli süreyle kullanımlarını kısıtlamaktadır; çoğu hasta etkisiz atak tedavileri nedeniyle ilaç aşırı kullanım baş ağrısı riski altındadır. Yakın dönemde migren patofizyolojisinin daha iyi anlaşılması migrene özgü tedavilerin geliştirilmesine yönelik araştırmalara yeni bir yön vermiştir. Kalsitonin gen ilişkili peptid (CGRP), migren patogenezindeki rolüne ilişkin ipuçlarıyla dikkatleri üzerine çekmiş ve 1990’lı yıllardan başlayarak ilaç araştırmalarının odağı haline gelmiştir.

Migren tedavisine yönelik ilk geliştirilen ve kullanıma giren monoklonal antikor erenumabdır. CGRP reseptörüne karşı geliştirilmiş tek terapötik antikor olması ile migren profilaksisinde kullanılan ve CGRP ligandını hedef alan diğer monoklonal antikorlardan ayrışır. Erenumab insan yapısıyla tamamen aynı “(human)” olacak şekilde tasarlanmıştır; immünoglobulin G2 sınıfında yer alan, immünomodülatör etkisi olmayan bir monoklonal antikordur. Yüksek afinite ve seçicilikle CGRP reseptörünü bloke edip CGRP ligandının bu reseptöre bağlanmasını engeller. Kalsitonin ailesindeki diğer reseptörler üzerinde önemli bir etkisi bulunmamaktadır. EM ve KM’li hastalarda ağrılı gün sayısını ve atak tedavisine olan ihtiyacı azaltmada etkili bulunmuş, hasta geri bildirim sonuçlarını iyileştirmiştir.