Salınımsal Nöral Topluluklar Kuramı

Özet

Literatürde beynin çalışma biçimini açıklamak üzere çeşitli kuram ve modeller öne sürülmüştür. İlk açıklamalar seri işleme ve kapasite konuları üzerinde durmuş, son dönemlerde ise paralel işleme kuramları önplana çıkmıştır. Salınımsal nöral topluluklar kuramı; Goldman-Rakic'in 'paralel duyusal- bilişsel işleme kuramı', Mesulam'in 'geniş kapsamlı nöro-bilişsel sinirağlarında dağıtılmış işleme kuramı' ve Fuster'in 'kortikal belleğin hiyerarşik, dinamik ve dağıtılmış sinirağları kuramı' gibi, bir paralel işleme kuramıdır. Salınımsal nöral topluluklar kuramı, yoğun bir veri tabanına dayanarak belirlenmiş olan dört temel ilkeye dayanmaktadır. Kuramda beynin çalışma biçimi, bu dört ilke bütünleştirilerek açıklanmaktadır. Birinci ilkeye göre, beynin güvenilir tepkileri; beynin kendiliğinden oluşan öz salınımları ve uyarıcıyla rezonansa girerek yeni dalgabiçimlerine dönüşen ve işlevsel anlam kazanan salınımsal tepkileridir. İkinci ilkeye göre her salınım çok sayıda işlevi temsil etmektedir. Belli frekanstaki salınım; uyarıcı-öncesi ve uyarıcı-sonrası özellikler, beyin alanı, uyku-uyanıklık durumu ve canlı türü değişkenlerinin düzey birleşiminden oluşan bir bileşendir. Üçüncü ilkeye göre beyne seçici olarak dağılmış paralel salınım sistemleri vardır. Beyin salınımları üzerindeki araştırmalara dayananan bu ilkenin geçerliği, nöroanatomik bulgular temelinde de gösterimlenmiştir. Dördüncü ilkeye göre ise, seçici olarak dağılmış paralel salınım sisteml_eri bütünleşik faaliyette bulunur. Beyin kadar bilişi de açıklama gücüne sahip salınımsal nöral topluluklar kuramında bütünleşme temel kavramdır; zira "bütün parçalarının toplamına değil çarpımına eşittir."