Multipl Skleroz'da Gelişen Serebral Atrofinin Klinik ve Radyolojik Bulgularla İlişkisi
Mutlu CİHANGİROĞLU1, M. Said BERİLGEN2, Hüseyin ÖZDEMİR1, Serpil BULUT2, Hadi UYSAL1, Fatma KANSIZ2
1Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı
2Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı, ELAZIĞ
Anahtar Kelimeler: multipl skleroz, atrofi, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme
Özet
Bilimsel Zemin: Multipl Sklerozun (MS) geç dönemde değişik derecelerde serebral atrofiye yol açtığı bilinmektedir. Serebral atrofi ile diğer nöroradyolojik bulgular ve hastalık progresyonu arasındaki ilişkilerin araştırılmasına devam edilmektedir.Amaç: Bu çalışmanın amacı uzun süreli takip edilmekte olan relapsingremitting multipl sklerozlu (RR-MS) olgularda bilgisayarlı beyin tomografisi (BBT) ile atrofinin yaygınlığını belirlemek, olguların kraniyal manyetik rezonans görüntüleme (MRG) incelemelerini retrospektif olarakdeğerlendirerek atrofi ile MRG ve klinik bulguları arasındaki ilişkiyi araştırmaktır.Gereç ve Yöntem: Çalışmamıza RR-MS tanısı ile izlenmekte olan 35 olgu alındı. Tüm hastalarda ve 25 sağlıklı gönüllüden oluşan kontrol grubunda BBT de standardize edilen lokalizasyonlarda ölçümler yapıldı. RR-MS grubundaki olgular hastalık süresi, "expanded disability status scale" (EDSS) skoru ve nörolojik bulgular yönünden kategorize edildi.Bunun yanısıra aynı grubun MRG incelemelerinde plakların yerleşimleri, sayısı, kontrast tutulum paternleri, korpus kallozum body, genu ve splenyum kalınlıkları ölçüldü. Klinik ve MRG bulguları ile olguların atrofi düzeyleri arasında ilişki araştırıldı. Bulgular: BBT de her iki lateral ventrikül genişlikleri, lentiform nukleusların boyutları ile beyin sapının alan ölçümlerinde gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar bulundu. Grup içi istatistiksel analizlerde ise MS grubunda atrofik değişiklikler olarak saptanan bulgular ile olguların yaşları, hastalık süreleri, EDSS skorları ile tanımlanan plakların sayısı, yerleşimleri, kontrast tutulum paternleri arasında direkt ilişki saptanmadı. Sonuç: MS'li olgularda beyin hacminde azalma ve buna paralel olarak ventriküllerde genişleme görülmüştür. Özellikle MRG bulguları ile atrofi arasında direkt bir ilişki saptanmaması MS'de gelişen atrofi üzerine plak sayısı ve yerleşimi dışında farklı faktörlerin etkisinin olabileceğinidüşündürmektedir.