Alzheimer Hastalığı Değerlendirme Skalası-Kognitif Alt Testinin (ADAS-Cog) Türk Toplumunda Geçerliliği ve Güvenilirliği

Özet

Bilimsel Zemin: Alzheimer Hastalığını Değerlendirme Skalası (ADAS), Alzheimer hastalığının (AH) kognitif ve nonkognitif bozukluklarının değerlendirilmesi ve takibinde kullanılmak üzere geliştirilmiş bir testtir. Kognitif fonksiyonları ölçen ADAS-Cog alt testi, Alzheimer hastalığı ile ilgili çalışmalarda en yaygın kullanılan ölçektir. Birçok toplum için standardizasyonu, geçerlilik-güvenilirliği yapılmıştır. Amaç: Bu çalışmada, ADAS-Cog'un Türkçe uyarlamasının Türk toplumunda geçerlilik ve güvenilirliğinin araştırılması ve ülkemizde, Alzheimer ile ilgili çalışmalarda kullanıla bilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmaya DSM-IV'e göre demans ve NINCDS-ADRDA'ya göre probabl AH tanısı konulmuş ve Global bozulma ölçeğine (GBÖ)göre evre 3-6 arasında olan 26 hasta ve benzer yaş, eğitim , cinsiyet dağılımına sahip demansı olmayan 23 kontrol olgusu alındı. Her iki gruba Türkçe'ye uyarlaması yapılmış ADAS-Cog ve Türk toplumu için demans tanısında geçerli ve güverıilir olduğu gösterilmiş Standardize Mini Mental Test (SMMT) uygulandı. Hakemler arası tutarlılık, iç tutarlılık, test-tekrar test tutarlılığı; yüzey geçerliliği, ayırdedici geçerlilik ve duyarlılık, eş zaman geçerliliği istatistiksel yöntemlerle analiz edildi. Bulgular: SMMT ve ADAS-Cog Alzheimer'lı ve demanssız olguları anlamlı düzeyde ayırdetti (p:0.000). Alzheimer grubunda ADAS-Cog skoru ile SMMT skoru arasında anlamlı korelasyon saptandı( r:-0.795). Ayrıca ADAS-Cog-, GBÖ ile de korele bulundu(r:0.789). Alzheimer'lı, demanssız ve toplam grup için sırası ile, ADAS-Cog iç tutarlılığı; a: 0.902, 0.516, 0.922, uygulayıcılararası tutarlılık r: 0.977, 0.953, 0.988, test-tekrar test tutarlılığı ise, r: 0.841, 0.849, 0.941 olarak saptandı. Yaş, eğitim düzeyi ve cinsiyet her iki grup ve toplamda ADAS-Cog skorunu etkilemedi. Yorum: ADAS-Cog'un Türkçe versiyonunun, Alzheimer hastalarını normaldenayırdetme ve değerlendirmede yüksek düzeyde geçerli ve güvenilir bir test olduğu sonucuna varıldı.