Hatice MAVİOĞLU1, Muhteşem GEDİZLİOĞLU2, Sibel AKYEL1, Tülin ASLANER1, Erhan ESER3

1Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı, MANİSA
2İzmir SSK Eğitim Hastanesi Nöroloji Kliniği, İZMİR
3Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, MANİSA

Anahtar Kelimeler: Alzheimer Hastalığı, ADAS-Cog, geçerlilik-güvenilirlik

Özet

Bilimsel Zemin: Alzheimer Hastalığını Değerlendirme Skalası (ADAS), Alzheimer hastalığının (AH) kognitif ve nonkognitif bozukluklarının değerlendirilmesi ve takibinde kullanılmak üzere geliştirilmiş bir testtir. Kognitif fonksiyonları ölçen ADAS-Cog alt testi, Alzheimer hastalığı ile ilgili çalışmalarda en yaygın kullanılan ölçektir. Birçok toplum için standardizasyonu, geçerlilik-güvenilirliği yapılmıştır. Amaç: Bu çalışmada, ADAS-Cog'un Türkçe uyarlamasının Türk toplumunda geçerlilik ve güvenilirliğinin araştırılması ve ülkemizde, Alzheimer ile ilgili çalışmalarda kullanıla bilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmaya DSM-IV'e göre demans ve NINCDS-ADRDA'ya göre probabl AH tanısı konulmuş ve Global bozulma ölçeğine (GBÖ)göre evre 3-6 arasında olan 26 hasta ve benzer yaş, eğitim , cinsiyet dağılımına sahip demansı olmayan 23 kontrol olgusu alındı. Her iki gruba Türkçe'ye uyarlaması yapılmış ADAS-Cog ve Türk toplumu için demans tanısında geçerli ve güverıilir olduğu gösterilmiş Standardize Mini Mental Test (SMMT) uygulandı. Hakemler arası tutarlılık, iç tutarlılık, test-tekrar test tutarlılığı; yüzey geçerliliği, ayırdedici geçerlilik ve duyarlılık, eş zaman geçerliliği istatistiksel yöntemlerle analiz edildi. Bulgular: SMMT ve ADAS-Cog Alzheimer'lı ve demanssız olguları anlamlı düzeyde ayırdetti (p:0.000). Alzheimer grubunda ADAS-Cog skoru ile SMMT skoru arasında anlamlı korelasyon saptandı( r:-0.795). Ayrıca ADAS-Cog-, GBÖ ile de korele bulundu(r:0.789). Alzheimer'lı, demanssız ve toplam grup için sırası ile, ADAS-Cog iç tutarlılığı; a: 0.902, 0.516, 0.922, uygulayıcılararası tutarlılık r: 0.977, 0.953, 0.988, test-tekrar test tutarlılığı ise, r: 0.841, 0.849, 0.941 olarak saptandı. Yaş, eğitim düzeyi ve cinsiyet her iki grup ve toplamda ADAS-Cog skorunu etkilemedi. Yorum: ADAS-Cog'un Türkçe versiyonunun, Alzheimer hastalarını normaldenayırdetme ve değerlendirmede yüksek düzeyde geçerli ve güvenilir bir test olduğu sonucuna varıldı.