Kan - Beyin Bariyeri

Özet

İnsan vücudunda kan ile organ arasında yer alan en sıkı bariyer olan kan-beyin bariyeri sıkı bağlantılarla birbirine bağlanmış endotel hücreleri, bazal membran hücreleri ve perisitler ile astrositler tarafından oluşturulan glia limitans'tan meydana gelmektedir. Geçmişte statik bir yapı olduğuna inanılan kan beyin bariyerinin, günümüzde dinamik bir yapı olduğu bilinmektedir. İntravasküler alan ile santral sinir sistemi yapıları arasında bir ayıraç görevi üstlenmiş olan kan-beyin bariyerinin birincil fonksiyonu; santral sinir sistemi içinde homeostazisi oluşturmak ve bunun devamlılığını sağlamaktır. Beyin endoteli, sirkülasyondaki hücrelerin ve plazma komponentlerinin beyne infiltrasyonunu sıkı bir şekilde denetlemekte ve düzenlemektedir. Serebral endotel hücrelerinin birçok özel yapısal ve fonksiyonel özellikleri bariyerin geçirgenliğini sınırlı kılmaktadır. Kan beyin bariyeri hasarında, santral sinir sisteminin, çalışmasını bozan plazma komponentleri ve hümoral nörotransmitterler ile karşılaşması söz konusu olacaktır. Tüm bu hücreler, normal şartlar altında, beyin parankimi ile serebral vasküler boşlukları birbirinden ayırmakta, sadece aktive olmuş immün hücreler bu bariyeri geçebilmektedir. Bu özellik santral sinir sisteminin multipl skleroz (MS) gibi immün-kökenli hastalıklarının oluşum ve seyrinde önemli bir rol oynamaktadır.