Sigara Kullanımı ve Parkinson Hastalığı
Funda UYSAL TAN1, M. Cenk AKBOSTANCI2, Babür DORA3, Başak BOLLUK2, Adil ÇULCUOĞLU2
1Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı, ANKARA
2Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı, ANKARA
3Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı, ANTALYA
Anahtar Kelimeler: sigara, Parkinson hastalığı
Özet
Bilimsel Zemin: Parkinson hastalığı (PH) etyopatogenezinde kesin bir neden henüz belirlenememekle birlikte multifaktöriyel etkileşim öne sürülmektedir. Tütün kullanımıyla PH'nın ilişkisini inceleyen araştırmaların çoğunluğunda tütün kullanımının PH'na yakalanma riskini azalttığı saptanmıştır. Bir grup araştırmacı bu sonuçları tütün kullanımının koruyucu etkisi şeklinde yorumlarken diğerleri de sigara içen kişilerin genç yaşta sigaradan kaynaklanan diğer hastalıklardan (kalp hastalığı ve kanser gibi) ölmesi nedeniyle PH çalışma grupları içerisinde yer alamamalarına (selektif mortalite) bağlamaktadır. Amaçlar: Bu çalışmada, sigara içen ve içmeyen PH olan olguları çeşitli parametreler açısından karşılaştırarak Türk popülasyonu açısından sözü edilen tartışmalara katkı da bulunmayı amaçladık. Gereç ve Yöntemler: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim DalıHareket Bozuklukları Polikliniği'nde izlenen 118 PH olan olgu değerlendirmeye alındı. Tütün kullanımı, hastaların sigara içip içmedikleri (ömrü boyunca toplam altı aydan fazla sigara içmiş olan olgular sigara içiyor kabul edilmişlerdir) ve sigara-yıl (sigara içilen yıl sayısı x günde içilen sigara adeti) parametreleriyle belirtildi. Tüm olgular yaş, cinsiyet, hastalık başlama yaşı (hasta tarafından ilk semptomun farkedildiği tarih), hastalık süresi , PH semptom şiddeti (Bileşik Parkinson Hastalığı Değerleme Ölçeği (BPHDÖ) ile), hastalık ilerleme hızı (son BPHDÖ skorunun hastalık başlama tarihinden değerlendirme yapılıncaya kadar olan süreye (yıl) bölünmesiyle elde edilmiştir), yaşadıkları yer (köy/kent),tamamladıkları eğitim yılı, ve etil alkol tüketimi açısından değerlendirildiler (etil alkol tüketimi hiç içmiyor/sosyal içici/hergün içiyor şeklinde belirtildi ). Sonuçlar: Çalışmaya alınan 45 kadın (%38), 73 erkek (%62) toplam 118 hastanın yaş ortalaması 62.7 (dağılım 39-87 ss±9.4), hastalık başlama yaşı ortalaması 58.3 (dağılım 29-81, ss±10.8) ve ortalama hastalık süresi 4.5 yıl (dağılım 0.1 -24 ss±4.1) bulundu. Hastalık şiddetini ölçen BPHDÖ toplam skorlarının ortalaması 35.3 (dağılım 11-105 ss±14.8), hastalık ilerleme hızı ortalaması 19.1 (dağılım 1.5-360 ss±36.5) idi. Sigara içen hasta sayısı 42 (%35.6), içmeyen hasta sayısı 76 (%64.4); ortalama içilen sigara miktarı 436 sigara-y ıldı (10-1200 ±358.5). Cinsiyet, yaşanılan yer, eğitim süresi, ve alkol kullanımı ile hastalık başlama yaşıarasında ilişki saptanmazken, sigara-yıl değeriyle hastalık başlama yaşı arasında pozitif korelasyon saptandı (Spearman rho=0.4, p=0.02). İçilen sigara miktarı arttıkça hastalık başlama yaşı yükseliyordu. Bununla birlikte sigara içen ve içmeyen gruplar arasında hastalık ilerleme hızı açısından fark saptanmadığı gibi ilerleme hızıyla içilen sigara miktarı arasında da bir ilişki bulunmadı (Spearman korelasyon analizinde rho=0 .9).İzlenimler: Bu çalışmada sigara kullanımının PH başlama yaşını yükselttiği bulunmakla beraber sigaranın miyokardial-serebral infarktlar, malignite, vasküler ve pulmoner hastalıklar gibi morbiditesi yüksek önemli rahatsızlıklara yol açtığı unutulmamalıdır.