İskemik İnmesi Olan Hastalarda Statin Kullanımının Ateroskleroz ve hsCRP Üzerindeki Etkisi

Özet

Bilimsel Zemin: Düşük dansiteli lipoprotein (LDL-kolesterol) yüksekliği aterosklerozun ana risk faktörlerinden birisini oluşturmaktadır. Ateroskleroz enflamatuvar bir cevaptır ve C-reaktif proteininin (CRP) serebral iskemi geçiren hastalarda arttığı gösterilmiştir. Kolesterol düşürücü etkilerinin yanı sıra statinlerin anti-enflamatuvar etkileri de son yıllarda oldukça çalışılan bir konudur.
Amaç: Bu çalışmada, akut iskemik inme geçiren hastalarda statin kullanımının ateroskleroz ve hsCRP üzerindeki etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntemler: inme geçiren 104 hastada ilk üç gün içinde hsCRP ve lipid profili ölçümü yapılmıştır. Karotis arterlerin ultrasonografik (USG) incelemesi uygulanan hastalar normal inceleme, intimal kalınlaşma (> 1.2 mm), plak varlığı ve anlamlı derecede stenoz varlığı (>%50) olmak üzere dört grupta sınıflandırılmışlardır. istatistiksel analizler uygun şekilde Jonchkeere-Terpstra testi, Kruskal Wallis testi, Mann-Whitney U testi ve x2 testi kullanılarak değerlendirilmiştir.
Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 104 hastanın (52 kadın ve 52 erkek; ortalama 66.7±12.8 yaş) 91 'inin (%88) statin kullanmakta olduğu gözlenmiştir. Karotis aterosklerozun derecesinin artması ile hsCRP düzeyleri arasında istatistiksel anlamlı pozitif bir ilişki olduğu saptanmıştır (p=0.040). Değerlendirmeye alınan diğer tüm risk faktörleri ile hsCRP düzeyleri karşılaştırıldığında, sadece yüksek dansiteli lipoprotein (HDL) düzeyleri ile anlamlı negatif ilişki bulunduğu izlenmiştir (p=0.007). Statin kullanan hastalarda, kullanmayanlara göre ortalama hsC RP değerlerinin ve hsCRP yüksekliği saptanan hasta sayısının daha düşük olduğu saptanmıştır, ancak istatistiksel olarak anlamlılık göstermemiştir. Statin kullanan hastalarda karotis ateroskleroz derecesi ile hsC RP düzeyleri arasında pozitif bir ilişki izlenmiş (p=0.027), statin kullanmayan hastalar değerlendirildiğinde ise ateroskleroz derecesi ile hsCRP düzeyleri arasındaki anlamlı ilişki saptanmamıştır. Hastalar statin kullanan ve kullanmayan şeklinde iki grupta incelendiğinde, statin kullanmayan hastalarda daha ileri derecede karotis arter aterosklerozu bulunduğu gözlenmiştir (p=0.03).
Sonuçlar: Bu çalışmada ateroskleroz ile CRP düzeyleri arasında doğrusal, HDL düzeyi ile tersine bir ilişkinin gösterilmesine karşın, ateroskleroz ve enflamasyon üzerinde statin tedavisinin etkisi konusunda kesin verilere ulaşılamamıştır. Daha geniş tabanlı olan ve uzun süreli izlemeye dayanan çalışmalara ihtiyaç vardır.