Şakir DELİL1, Gülçin BENBİR1, Hülya APAYDIN1, Sibel ÖZEKMEKÇİ1, Ethem ERGİNÖZ5

1İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı, İSTANBUL
2İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı, İSTANBUL
3İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı, İSTANBUL
4İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı, İSTANBUL
5İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, İSTANBUL

Anahtar Kelimeler: Parkinson hastalığı, başlangıç yaşı, başlangıç tarafı, tremor, bradikinezi.

Özet

Bilimsel Zemin: ldiyopatik Parkinson hastalığı (PH) parkinsonizmin en sık görülen formunu oluşturmaktadır. PH sıklıkla bir beden yarısında ve üst ekstremitede başlamakta ve hastalık seyri boyunca semptomların asimetrisi kalıcı olmaktadır. Amaç: Bu yazıda, idiyopatik Parkinson hastalığı tanısı almış 647 hastanın, 10 yıla varan poliklinik takibi sonucu elde edilen verilerin özetlenmesi, ve demografik özelliklerinin, bilinen PH özellikleri ile karşılaştırılması amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntemler: Bu retrospektif incelemede, Ocak 1990 ile Temmuz 2001 yılları arasında Hareket Bozuklukları Birimimize başvuran ve PH tanısı almış olan 647 hastanın dosya kayıtları incelenerek, ilk semptomun başlama yaşı ve özelliği, ortaya çıktığı vücut tarafı ve son kontrollerinde önde gelen semptomları değerlendirildi. Ayrıca, hastalar ilk semptomlarının tremor ve bradikinezi olmasına göre iki gruba ayrılarak, ilk semptomun başlangıç yaşı, Hoehn & Yahr (H&Y) evresi ve Birleşik Parkinson Hastalığı Değerlendirme Ölçeği (BPHDÖ) puanları ki-kare testleri kullanılarak karşılaştırıldı.
Sonuçlar: Serimizde %56.1 'i erkek, %43.9'u ise kadın olan hastaların hastalık başlangıç yaş ortalaması 58.9± 11.3, ortalama hastalık süresi 6.5±5.0 yıl olarak saptandı. Hastaların % 70'inde ilk semptomun tremor olduğu, %27.4'ünde bradikinezi, %2.6'sında ise ilk semptom olarak tremor ve bradikinezinin eş zamanlı başladığı dikkati çekti. İlk semptomun başlangıç tarafı %52 hastada sağ vücut tarafında, % 41 'inde solda, % ?'sinde iki yanlı olarak bulundu. Olguların % 76.9'nda üst ekstremitede başlamış olması anlamlıydı (p<0.001 ). Hastalık başlangıç yaşları ilk semptomun tremor olduğu grupta ortalama 59.7±11.2, bradikinezi grubunda ortalama 57.6+ 11.1 bulundu (p=0.04). Hastaların H&Y evreleri başlangıç semptomu tipine göre incelendiğinde, bradikinezi grubunda daha yüksek evre ortalaması bulundu (p=0.02). Her iki grupta başlangıç semptomları, hastaların son kontrollerinde saptanan ortalama BPHDÖ değerleri arasında anlamlı farklılık saptanmadı. İzlenimler: Hastane-temelli serimizde, PH'nın erkeklerde biraz daha sık görüldüğü, ilk semptomun sıklıkla sağ tarafta ve üst ekstremitede başladığı, ilk semptomu bradikinezi olan hastalarda hastalık başlangıcının göreceli olarak daha erken olduğu ve daha hızlı progresyon gösterdiği saptandı. Gelecekte Türk toplumundaki PH hasta popülasyonunun ve demografik özelliklerinin daha geniş kapsamlı epidemiyolojik taramalarla belirlenmesi önem taşıyacaktır.