Çocukluk Çağı Baş Ağrılarının Sınıflandırılması ve Depresyon, Anksiyete, Benlik Saygısı Ölçeklerinin Değerlendirilmesi
Elif KOCASOY ORHAN1, Senem BAŞGÜL2, Zuhal YAPICI3, Özden Şükran ÜNERİ2, Mefkure ERAKSOY3
1İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı, İSTANBUL
2Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Ruh Sağlığı Anabilim Dalı, KOCAELİ
3İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Çocuk Nörolojisi Birimi, İSTANBUL
Anahtar Kelimeler: çocukluk baş ağrıları, depresyon, anksiyete, benlik saygısı, baş ağrısı ve psikiyatrik komorbidite
Özet
Bilimsel Zemin: Baş ağrısı tanısında, Uluslararası Baş Ağrısı Derneği'nin (IHS) tanı kriterleri kullanılmaktadır. Bu kriterler yeniden gözden geçirilmiş olmasına rağmen çocuk ve ergenlerde, yetişkinlerde olduğu kadar kullanışlı değildir. Depresyon ve anksiyete bozukluğu baş ağrısı olan çocuklarda sık görülmektedir.
Amaçlar: Bu çalışmada 1988 ve 2003 IHS kriterlerine uygun olarak çocukluk baş ağrılarının sınıflandırılması ve bu çocuklarda anksiyete ve depresyon sP.mptomlarının saptanması, bununla birlikte benlik saygılarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Baş ağrısı nedeniyle başvurmuş kaydı bulunan 191 hastadan 63'ü IHS kriterlerine göre tekrar değerlendirildi. Aile öyküsü, okul durumu ve sosyodemografik özellikleri kaydedildi. Toplam 55 çocuğa, Çocuklar için Depresyon Ölçeği (ÇDÖ), Çocuklar için Durumluk Sürekli Kaygı Envanteri (ÇDSKE), Cooper Smith Benlik Saygısı Ölçeği (BSÖ) ve Piers-Harris Çocuklarda Öz Kavramı Ölçeği (ÇÖKÖ) uygulandı.
Bulgular: Altmış üç çocuk ve ergenin 38'i kız (%60.3), 25'i (%39.7) erkekti. Yaş ortalaması 12.6 ± 3.3 idi. Auralı migren 3 (%47) aurasız migren 29 (%46), gerilim tipi baş ağrısı 11 (% 17.5), posttravmatik baş ağrısı 2 (%32) ve mikst tip (gerilim tipi ve posttravmatik tip) baş ağrısı 1 (% 1.6) hastada saptandı. Yeniden gözden geçirilmiş olmasına rağmen 17 (27%) çocuk kriterleri karşılamıyordu. Baş ağrısı olan çocuklarda ÇDÖ kesme puanı üzerinde 6 (%10), ÇDKE kesme puanı üzerinde 10 (%18), ÇSKE kesme puanı üzerinde 16 (%29) çocuk saptandı. Baş ağrısı tipleri ile ölçekler arasında anlamlı bir ilişki görülmedi.
İzlenimler: Çocuklardaki baş ağrısı sınıflamasında yeni klinik çalışmalara ihtiyaç vardır. Psikiyatrik ölçekler hızlı bir değerlendirme için klinik pratikte kullanılabilir.