Yasemin EREN, Şerefnur ÖZTÜRK, Şenay ÖZBAKIR

Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi 1. Nöroloji Kliniği, ANKARA

Anahtar Kelimeler: magnezyum, prognoz, risk faktörleri, strok

Özet

Bilimsel Zemin: Magnezyumun (Mg) eksikliği hipertansif ve diabetik vasküler hastalıklar için risk faktörüdür. Mg serebrovasküler sistemde nöroprotektif etkiye sahiptir. Amaçlar: Bu çalışmanın amacı akut strok hastalarında serum magnezyum düzeyinin strok risk faktörü ve prognostik faktör olarak önemini değerlendirmektir. Materyal ve Metod: Çalışmaya 54 kadın, 46 erkek olmak üzere ardışık 100 akut strok hastası dahil edildi. Kontrol grubuna 72 kişi alındı. Bütün hastaların klinik olarak strok tanılarının ilk üç gününde serum magnezyum düzeyi çalışıldı.Mg seviyesini etkileyebilecek hastalıklar dışlama kriterlerini oluşturdu.Hastaların tüm risk faktörlerine ilişkin anamnez bilgileri kaydedildi. Prognoz on günlük mortalite oranı, Glasgow koma skalası (GKS), Rankin Dizabilite Skalası (RDS) ve BT'de lezyon büyüklüğü olarak değerlendirildi. Klinik parametreler, Rankin disabilite skoru, GKS değerlendirildi. BT'de lezyon natürü, büyüklüğü ve lokalizasyonu belirlendi. Rutin biyokimya, hemogram, hemostaz değerleri çalışıldı. Serum Mg seviyeleri ve yaş, BT'de lezyon karakteristikleri ve diğer risk faktörleri arasındaki ilişki araştırıldı.
Bulgular: 100 akut strok hastası (ort. yaş: 64.38±10.52) ve 72 kontrol (art. yaş.: 64.38±10.52) fark yoktu. Serum magnezyum düzeyleri hasta grubunda (2.01 ± 0.227), kontrol grubundan (2.09 ± 0.20) belirgin olarak düşük bulundu (P= 0.014). Hemorajik ve iskemik stroklu hastaklarda serum Mg seviyeleri arasında fark bulunmadı. ilk 10 gün içinde kaybedilen hastalarda, serum magnezyum düzeyinin (1.93 ± 0.26), yaşayan hastalardan (2.04 ± 0.21) belirgin olarak düşük olduğu bulundu (P = 0.05). BT'de lezyon boyutu düşük Mg seviyeli (<2 mmol/L) hastalarda belirgin olarak daha büyüktü (p=0.024). Prognostik faktörlerden GKS , giriş ve çıkış Rankin skorları, parezi dereceleri magnezyum düzeyi 2 mg/dl'den düşük hastalarda belirgin yüksek bulundu (P=0.018, P=0.02 ve P=0.029). Mg seviyesi ile lezyon büyüklüğü arasında belirgin anlamlı negatif korelasyon bulundu (-.299 p=0.014). Sonuçlar: Sonuç olarak düşük Mg seviyesinin strok risk faktörü olarak değerlendirilebileceği ve akut strokta düzeltilebilir bir prognostik faktör olabileceği düşünüldü.