Sık Görülen Demans Sendromlarında Nöropsikolojik Özellikler

Özet

65 yaş üzerindeki olguların çoğunda demansa yol açan nörodejeneratif hastalıkların erken dönemde saptanması için güvenilir biyolojik belirteçler henüz bulunmamaktadır. Dolayısıyla, klinik nöropsikolojik inceleme, demans şüphesi olan bireylerin değerlendirilmesinde önemli bir rol üstlenmiştir. Bu yazıda demansın değerlendirilmesinde nöropsikolojinin rolü tartışılmakta ve en sık rastlanan nörodejeneratif demans tiplerinin karakteristik nöropsikolojik özellikleri gözden geçirilmektedir: Alzheimer hastalığı (AH), frontotemporal demanslar (FTD), kortikal Lewy cisimcikli demans (LBD) ve vasküler demans (VaD). Güncel tanı kriterlerinde, demans formları etyolojisine göre ayırt edilmektedir. Bununla birlikte, günlük yaşam üzerindeki etkilerinden ötürü demans başlığı altında incelenen, fakat DSM kriterlerine uymayan bir grup klinik sendrom bulunmaktadır. Kognitif işlevin nöropsikolojik testlerle değerlendirilmesi, nörodejeneratif ve vasküler demansın özelliklerinin saptanması ve tanısına katkıda bulunmuştur. Demans tanısında altın standart postmortem nöropatolojik incelemedir. Nöropsikolojinin rolü, nöropatolojik bulguları öngörerek in vivo demans tanısının doğruluğunu artırmaya çalışmaktır. Dolayısıyla, demans tiplerini ayırt etmek ve kognitif ve davranışsa! profillerini yeterince karakterize etmek için daha özelleşmiş araçlara ihtiyaç duyulmaktadır.