Nurten UZUN1, Derya ULUDÜZ2, Azar RAHİMPANAH3, Şafak Sahir KARAMEHMETOĞLU3

1İstanbul Universitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji, Anabilim Dalı, İSTANBUL
2İstanbul Universitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji, Anabilim Dalı, İSTANBUL.
3İstanbul Universitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon, Anabilim Dalı, İSTANBUL

Anahtar Kelimeler: spinal kord yaralanması, elektromiyografi, somatosensoriyel uyandırılmış potansiyeller, sempatık cilt yanıtı

Özet

Bilimsel zemin: Spinal kord yaralanmalarında (SKY) klinik nörolojik değerlendirme, hastaların mevcut durumu ve olası prognozu hakkında ön bilgi verebilmekte, fakat çoğunlukla yetersiz kalmaktadır. Lezyonun derecesini belirlemek ve klinik değerlendirmeler sırasında gözden kaçabilecek patolojik değişiklikleri saptamak, hastalığın prognozu hakkında daha fazla bilgi edinebilmek amacıyla, elektrofizyolojik incelemeler ile ortaya çıkarılacak bulgular oldukça faydalı olabilir.Amaç: Bu çalışmada SKY'li hastalarda klinik ve elektrofizyolojik bulguların karşılaştırılması amaçlanmaktadır.Gereç ve Yöntemler: SKY'li 31 hastanın motor ve duysal periferik sinir ileti incelemeleri, geç yanıtları, paraspinal, anal sfinkter ve ekstremite iğne elektomiyografisi, posterior tibial sinir skalp somatosensoriyel uyandırılmış potansiyel (SUP) yanıtları, sempatik cilt yanıtları (SCY) incelenmiş ve sonuçlar klinik bulgular ile karşılaştırılmıştır.Bulgular: Alt ekstremite sinir ileti incelemelerinde saptanan patolojiler ile spazm sıklığı ve hastalık süresi arasında ilişki saptanmadı. H refleksi (H-R) alınabilen hastalarda spastisite derecesi ve spazm sıklığı anlamlı olarak fazla bulundu (p<0.05). Spastisite derecesi arttıkça H-R/M yanıtı oranında artış gözlendi. Hastaların %25,B'inde alt ekstremitelerde, %48,4'ünde üst ekstremitelerde tuzak nöropatisi saptandı. SA derecesi ile derin tendon refleksleri ve tonus artışı arasında negatif korelasyon saptandı (p<0.001). SA saptanan hastalarda ortalama hastalık süresi anlamlı olarak kısa idi (p<0.05). Anal sfinkterde SA bulgularının şiddeti azaldıkça spastisitenin (p=0.01) ve spazm sıklığının arttığı (p= 0.04) saptandı. Paraspinal kaslarda SA bulguları ne kadar geniş alanda ise spastisite derecesi (p=0.001) ve spazm sıklığı o oranda az idi (p= 0.01 ). Sempatik cilt yanıtlarının kaybolduğu seviye, duyu seviyesinden ortalama 2 dermatom farklı bulundu. Klinik olarak tam spinal kord tutulumu olan bir hasta, elektrofizyolojik destekli kısmi yaralanma grubuna dahil edildi.Sonuç: SKY'li hastalarda elektrofizyolojik incelemelerin hastalığın klinik ve prognozu hakkında anlamlı bulgular verebileceği ve rehabilitasyonu yönlendirebileceği kanısına varılmışt ır.