Nöroyoğun Bakımda Perkütan ve Cerrahi Trakeostomi Sonuçlarının Değerlendirilmesi

Özet

Amaç: Çalışmanın amacı, nöroloji yoğun bakım ünitesi (YBÜ) hastalarında uygulanan perkütan ve cerrahi trakeostomi işlemlerinin avantaj ve dezavantajları, komplikasyon ve ölüm oranlarını değerlendirmektir.

Gereç ve Yöntem: Çalışma 3. basamak nöroloji YBÜ’de retrospektif olarak gerçekleştirildi. Hastaların demografik özellikleri, komorbiditeleri, yatış nedenleri, YBÜ’ye giriş skorları [Akut Fizyoloji ve Kronik Sağlık Değerlendirmesi 2 skoru (APACHE 2) ve Ardışık Organ Yetmezliği Değerlendirme skoru (SOFA)], entübasyon süreleri (gün), yoğun bakımda kalış süresi, işlem komplikasyonu ve mortalite oranları, taburculuk durumu ve 3. ay modifiye Rankin skalası (mRS) skorları değerlendirildi. Cerrahi ve perkütan trakeostomi sonuçları karşılaştırıldı. Aynı zamanda perkütan trakeostomide kullanılan laringeal maske (LMA), bronkoskopi ve tüpü geri çekme yöntemleri karşılaştırıldı.

Bulgular: Çalışmaya 55 hasta dahil edildi. Hastaların 33’ü (%60,0) erkekti. Yaş ortalaması 71,4±11,8 yıldı. Komorbidite olarak hipertansiyon 35 (%63,6) hastada, diabetes mellitus 19 (%34,5) hastada ve inme 10 (%18,2) hastada mevcuttu. Yatış tanıları olarak; iskemik inme 37 (%67,3) hastada, hemorajik inme 7 (%12,7) hastada, amiyotrofik lateral skleroz 5 (%9,1) hastada, koronavirüs hastalığı (COVID-19 pnömonisi) 2 (%3,6) hastada, miyastenia gravis 1 (%1,8) hastada, miyopati 1 (%1,8) hastada ve Guillain-Barré sendromu 1 (%1,8) hastada mevcuttu. Yoğun bakıma giriş skorlarından APACHE 2 skoru ortalaması 25,4±4,8 iken, SOFA skoru ortalaması 8,1± 2,7 idi. Hastaların entübe kaldığı gün sayısı ortalama 20,7±11,8, yoğun bakımda ortalama kalış süresi ise 33,1±13,0 gün olarak saptandı. Başarılı trakeostomi 53 (%96,4) hastada sağlandı. Başarılı ve başarısız işlemlerde toplam 5 (%9,1) hastada komplikasyon izlendi. Mortalite 23 (%41,8) hastada görüldü. Otuz iki (%58,2) hastada taburculuk mRS skoru 5 olarak saptandı. Cerrahi ve perkütan trakeostomi işlemlerinin sonuçları karşılaştırıldı. Cerrahi grubunda yoğun bakımda kalış süresi, entübe gün sayısı ve YBÜ yatışı ile trakeostomi arasında geçen süre (gün) perkütan trakeostomi grubundan anlamlı olarak uzundu (p<0,05). Perkütan trakeostomi uygulanan hastalarda LMA, tüp geri çekme ve bronkoskopi gibi farklı yöntemlerin karşılaştırılmasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık izlenmedi.

Sonuç: Cerrahi ve perkütan trakeostomi sonuçlarını karşılaştırdığımız çalışmada, iki grubun komplikasyon oranları ve taburculuk mRS skorları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık görülmedi. Cerrahi trakeostomi uygulanan hastalarda mRS skoru 6 olarak belirtilen hastane içi ölüm oranı daha yüksek izlendi. Perkütan trakeostomi tercih edilen hastalarda işlemin yatak başı hızlı uygulanması sonucu, nöroyoğun bakımda yatış süresi ve entübe takip edilen gün sayısının azaldığı görüldü.